İslam dünyasının heyecanla beklediği arınma, bereket, yardımlaşma ve paylaşma ayı Ramazan, büyük bir şevkle sürüyor. Ancak oruç ibadetinin geçerli olması için niyet etmek ve bilinçli şekilde orucu sürdürmek gerekiyor. Oruç sırasında dikkat edilmesi gereken bazı durumlar bulunuyor.
Diyanet İşleri Başkanlığı, Din İşleri Yüksek Kurulu'ndan aldığı bilgilerle, Ramazan'da en çok merak edilen oruçla ilgili sorulara açıklık getirdi. İşte orucu bozan ve bozmayan durumlar:
-
1/ Aşı olmak veya iğne yaptırmak orucu bozar mı?
Oruç, yemek, içmek ve cinsel ilişkiyle bozulur. Gıda ve keyif verici olmayan enjeksiyonlar, yemek ve içmek anlamına gelmediği için orucu bozmaz. Bu nedenle aşı olmak da orucu bozmaz.
Ancak gıda veya keyif verici enjeksiyonlar orucu bozar. Oruçlu iken gıda ve vitamin iğneleri yaptıranların, ağızdan aşı alanların, damardan serum ve kan verilenlerin orucu bozulur ve kaza etmeleri gerekir.
-
2/ Oruçluyken kan vermek ve vücuda kan almak orucu bozar mı?
Ramazan'da kan vermek orucu bozmaz. Ancak kan almak, beslenme kapsamına girdiği için orucu bozar.
-
3/ Kusmak orucu bozar mı?
Kendi kendine gelen kusma, miktarı ne olursa olsun orucu bozmaz. Ancak kişi kendi isteğiyle ağız dolusu kusarsa orucu bozulur.
Eğer kişi, kusmanın orucunu bozduğunu zannederek yemek ve içmeye devam ederse, bu durumda orucu gerçekten bozulur ve sadece kaza gerekir.
-
4/ Oruç kasten bozulursa ne olur?
Mazaretsiz şekilde, bilerek oruç bozmak büyük bir günahtır. Peygamber Efendimiz (SAV), oruçlarını bu şekilde bozanların kefaretle yükümlü olacaklarını belirtmiştir.
Oruç kefareti:
- 60 gün ara vermeden oruç tutmaktır.
- Buna gücü yetmeyen kişi, 60 fakiri bir gün ya da bir fakiri 60 gün doyurur.
- Ayrıca tövbe edilmeli ve bozulan oruç kaza edilmelidir.
-
5/ Seferde olan kişi orucunu bozarsa ne yapmalıdır?
Ramazan'da 90 kilometre veya daha uzak bir yere yolculuğa çıkan kişi, geceden oruca niyet etmeyebilir. Ancak niyet ettikten sonra yola çıkarsa, meşru bir mazereti yoksa orucunu bozmamalıdır.
Seferilik bir mazeret olduğu için, yolculuk sırasında orucunu bozan kişiye kefaret gerekmez, sadece kaza gerekir.
-
6/ Fidye vererek oruç borcundan kurtulmak mümkün mü?
Oruç fidyesi, oruç tutmaya gücü yetmeyen yaşlı kimseler ve iyileşme ümidi olmayan hastalar için geçerlidir. Gücü yettiği hâlde tutmayanlar fidye vererek oruç borcundan kurtulamazlar, mutlaka kaza etmeleri gerekir.
-
7/ Doktorun oruç tutmamasını önerdiği kişi ne yapmalıdır?
Eğer bir kişi, uzman doktor tarafından oruç tutmasının sağlık açısından zararlı olacağı teşhisiyle karşılaşırsa, Ramazan’da oruç tutmayabilir.
- Eğer hastalığı geçiciyse, iyileştikten sonra kaza eder.
- Eğer hastalığı kalıcıysa, tutamadığı oruçlar için fidye verir.
-
8/ Kadınlar adet ve lohusalık döneminde oruç tutabilir mi?
Adet ve lohusalık döneminde oruç tutmak haramdır ve tutulursa sahih olmaz. Fakihler bu konuda görüş birliği içindedir.
Bu süreçte tutulmayan oruçlar, temizlenme sonrası kaza edilmelidir. Hz. Aişe (RA), bu konuda Resûlullah (SAV) döneminde, kadınların oruçlarını kaza etmeleri gerektiğini, ancak namazlarını kaza etmekle yükümlü olmadıklarını bildirmiştir.
-
9/ Uçakla seyahat eden kişi iftarını neye göre yapmalıdır?
Seyahat edenler, imsak ve iftar vakitlerini bulundukları yerin saatine göre belirlemelidirler.
- Uçuş sırasında pilot veya yetkililerden bilgi alınabilir.
- Böyle bir uygulama yoksa, uçak hangi bölgenin üzerinde bulunuyorsa ona göre iftar yapılmalıdır.
- Kıtalararası uçuşlarda, eğer oruç süresi anormal derecede uzayacaksa, kişi orucunu kazaya bırakabilir. Ancak oruca başlamışsa, başladığı yerin akşam vaktine göre iftar edebilir.
-
10/ Oruç fidyesi nasıl ödenir?
Oruç fidyesi, fitre miktarı kadar olup, Ramazan’ın başında, ortasında veya sonunda verilebilir.
- Fidyeler tek bir fakire topluca verilebileceği gibi, farklı fakirlere ayrı ayrı da verilebilir.
- Eğer kişi fidye vermeye güç yetiremiyorsa, Allah’tan bağışlanmasını dilemelidir.
