Türkiye’de doğurganlık oranlarındaki ciddi düşüş, yeni bir sosyal politika önerisini gündeme taşıdı. TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'na sunulan kanun teklifinde, üçüncü çocuğunu dünyaya getiren kadınlara devlet memurluğu hakkı verilmesi önerildi. Teklif yasalaşırsa, bu anneler kamu kurumlarında istihdam edilecek.
KİMLER HANGİ KADROLARA ATANACAK?
Kanun teklifinin özetinde şu ifadeye yer verildi:
"Teklif ile, üçüncü çocuğunu doğuran kadınlara merkezi yönetim kapsamında yer alan kamu kurum ve kuruluşlarında istihdam edilme hakkı verilmesi amaçlanmaktadır."
Eğitim durumuna göre atamalar şu şekilde olacak:
İlkokul ve ortaokul mezunları: Hizmetli kadrolarına
Lise ve üniversite mezunları: Öğrenim düzeyine uygun memur kadrolarına
Bu sayede hem kadın istihdamının artırılması hem de doğurganlık oranlarının teşvik edilmesi hedefleniyor.
TÜRKİYE NÜFUSU YAŞLANIYOR, DOĞURGANLIK DÜŞÜYOR
TÜİK verilerine göre Türkiye’de yaşlı nüfus oranı 2019’da %9,1 iken 2024’te %10,6’ya yükseldi. Bu oranın 2030’da %13,5’e, 2060’ta %27’ye, 2080’de ise %33,4’e ulaşacağı öngörülüyor. Her üç kişiden birinin yaşlı olacağı bir topluma doğru ilerleniyor.
Öte yandan, doğurganlık hızı 2001’de 2,38 iken, 2023 itibarıyla 1,51’e düştü. Bu oran, nüfusun yenilenme eşiği olan 2,10’un oldukça altında.
KADINLAR YAŞLILIKTA DAHA KIRILGAN
Aktif Yaşlanma Endeksi (AYE) verilerine göre Türkiye'nin 2024 genel endeks değeri 29,7 iken, kadınlarınki yalnızca 25,3. Bu düşük oran, kadınların ekonomik açıdan yaşlılığa hazırlıksız olduğunu ve sosyal güvenlik sistemine entegrasyonlarında sorunlar bulunduğunu gösteriyor.
AMAÇ HEM NÜFUSU HEM KADIN İSTİHDAMINI ARTIRMAK
Kanun teklifinin gerekçesinde, doğum yapan kadınların sosyal ve ekonomik güvencelerini artırmanın; hem anneliği teşvik etmek, hem de kadınların üretken yaşlılık geçirmelerini sağlamak adına önemli olduğu vurgulanıyor.
Bu adım yasalaşırsa, Türkiye’de hem nüfusun dengelenmesi hem de kadınların kamu sektöründe daha fazla yer alması açısından tarihi bir politika değişikliği olabilir.
