Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda konuştu.
Açıklamadan öne çıkan başlıklar şöyle:
BM 77. Genel Kurulu'nun ülkelerimiz ve tüm insanlık için hayırlara vesile olmasını diliyorum. Toplantımızı dünyamızın birden fazla tehditle eş zamanlı olarak baş etmeye çalıştığı kritik bir dönemde gerçekleştiriyoruz. Türkiye olarak salgın sürecinde hiçbir ayrım göstermeden, 161 ülkeye destek sağladık. TURKOVAC'ın tüm insanlığın hizmete sunduk. Paris Antlaşmasını geçtiğimiz yıl onayladık.
TAHIL KORİDORU
Artan enerji, gıda ve ham madde fiyatlarının oluşturduğu enflasyon baskısı tüm ekonomileri menfi yönde etkilemektedir. Gelişmeler enerji arz önemini de çarpıcı şekilde öne taşımıştır. Bölgesel ve küresel enerji güvenliğini destekleyen pek çok projeyi hayata geçirdik. Yaşanan süreç, gıda güvenliğini de riske atmıştır. İnsanlığın karşı karşıya kaldığı karanlık tabloyu, uluslararası işbirliği ve dayanışmayı hakkaniyetli bir yaklaşımla güçlendirmektedir. Türkiye olarak bu iradeyi salgın ve iklim değişikliği süreçleri yanında Rusya-Ukrayna savaşının meydana getirdiği sarsıntılarla mücadele de ortaya koyuyoruz.
Tarafları önce Antalya diplomasi töreninde sonra da İstanbul'da bir araya getirdik. Ukrayna tahılının Karadeniz üzerinden dünyaya ulaşmasını temin ettik. Bu gelişmeyi sağlayan İstanbul mutabakatının 2. ayı dolarken sevkiyatın ivme kazanmasını izliyoruz. Dünyanın 4 bir yanında uluslararası camiadan medet umanların BM'ye güven bu başarıyla tazelenmiştir. İstanbul mutabakatı taraflar açısından sonuç verdiğini de ispatlamıştır. Tüm insanlığın güvenliğini ilgilendiren Zaporijya nükleer santrali için de gösterilebilir.
"TERÖRÜ DESTEKLEMEKTEN VAZGEÇİN"
Sorunların değil çözümlerin parçası olmayı sağlayacak inisiyatifler alıyoruz. Suriye krizinde halkın meşru beklentileri doğrultusunda kalıcı çözümün önemini tekrar vurguluyoruz. Çözümsüzlüğün sürmesi bölgemizin güvenlik ve istikrarını, Suriye'nin toprak bütünlüğünü tehdit etmektedir.
4 milyonu aşkın sivil ülkemizin yardımlarıyla hayata tutunmaktadır. Yardım kararının uzatılması için Güvenlik Konseyi mesuliyetini yerine getirmelidir.
"BARIŞ ÇABALARINA DESTEK VERİN"
Buradan uluslararası kuruluşları ve tüm ülkeleri Türkiye'nin kalıcı barışın tesisine yönelik çabalarına samimi destek vermeye çağırıyorum. Her iki tarafa da krizden onurlu çıkış imkanı verecek makul, adil, uygulanabilir diplomatik çözümü beraberce bulmamız gerekiyor.
Tüm bu felaketler etkin çok taraflılığın BM'de de vücut bulması için daha fazla çaba gösterme sorumluluğumuzu bir kez daha hatırlatmıştır. BM'nin kapsayıcı vasfına yakışan, tüm insanlık adına ortak iradenin vücuda getirildiği bir teşkilat olarak yeniden yapılandırmamız şarttır.
"DÜNYA 5'TEN BÜYÜKTÜR VE DAHA ADİL BİR DÜNYA MÜMKÜNDÜR"
Bilhassa Güvenlik Konseyi'nin etkin, demokratik, şeffaf ve hesap verebilir yapı ve işleyişe kavuşturulması insanlığın barış, adalet, refah arayışında önemli dönüm noktasını teşkil edecektir. Dünya 5'ten büyüktür ve daha adil bir dünya mümkündür gerçeğin altını her platformda en kuvvetli şekilde altını çizmeye devam edeceğiz. Bu mücadelede tüm üye ülkelerden destek beklediğimizi bir kez daha ifade etmek istiyorum.
Türkiye'nin dış politikadaki vizyonu daima barış odaklı olmuştur. Tüm dünyada sulh-ü sükunu hakim kılmak için var gücümüzle çalışıyoruz. Çatışmaların çözümü konusunda çaba harcıyoruz. Avrupa'dan Latin Amerika'ya, Afrika'ya kadar farklı coğrafyalarda anlaşmazlıkların giderilmesinde yeri geldiğinde arabulucu, kolaylaştırıcı olarak yapıcı rol üstleniyoruz.
Bu terör örgütünü isim değişikliğiyle meşrulaştırmaya çalışanların bir an önce hatalarından dönmelerine davet ediyoruz. Terör örgütlerine karşı gerekeni yapmaktan asla çekinmeyeceğimizi tekrar kuvvetle belirtiyoruz. Suriyeli kardeşlerimizin ülkelerine gönüllü güvenli onurlu şekilde dönmelerini temin etmek için gerekli şartları temin etmekte üzerimize düşeni samimiyetle yapıyoruz.
"SURİYE'DE 100 BİN BRİKET EV İNŞA EDİYORUZ"
Suriye'nin çeşitli bölgelerinde 100 bin briket ev inşa ediyoruz. Bunların önemli bölümünü tamamlayıp teslim ettik. Ayrıca yaklaşık 1 milyon Suriyelinin topraklarına dönmesini sağlayacak 200 bin konut inşası için hazırlıklara başladık.
Güvenli bölgelerde inşa edilecek bu projenin hayata geçirilmesi için uluslararası toplumun desteğine ihtiyaç vardır. Herkesin gerekli çabayı göstermesini, dayanışma sergilemesini bekliyoruz. Mülteci krizi kendilerine daha iyi gelecek aramak için yola çıkan masumların botlarını batırıp onları ölüme terk etmekle, sınırlara duvarlar örmekle, insanları kamplara doldurmakla çözülemez.
"YUNANİSTAN EGE'Yİ MÜLTECİ MEZARLIĞINA ÇEVİRİYOR"
Hal böyle iken Yunanistan'ın Ege Denizi ve Doğu Akdeniz'de göçmenlere yönelik zulümlerin giderek arttığını görüyoruz. Türkiye olarak biz yeni Aylan bebeklerin cesetleri kıyalara vurmasın diye çırpınırken, Yunanistan hukuksuz, pervasız geri itmeleriyle Ege'yi mülteci mezarlığına çevirmektedir.
Geçen hafta 9 aylık Asım bebek ve 4 yaşında Abdülvahap aileleriyle birlikte Yunan sahil güvenlik güçlerinin botlarını batırması sonucu vefat etmiştir. Avrupa'nın ve BM kurumlarının insanlığa karşı suç teşkil eden acımasızlıklara artık dur demesinin vakti çoktan gelmiştir.
"TERÖR ÖRGÜTLERİ ARASINDA AYRIM YAPILMAMASINI BEKLİYORUZ"
Irak'ta da huzurun ve istikrarın hakim kılınması için her türlü çabayı sergiliyoruz. Ülkede Iraklılık kimliği temelinde siyasi birliğin ve uzlaşının sağlanmasını arzu ediyoruz. Terör örgütlerinin istismarlarının önlenmesi ancak bu şekilde mümkündür.
Irak'taki istikrarsız ortamı istismar eden terör örgütlerinin ülkemizi hedef alan eylemlerine asla müsaade etmiyoruz. Bu kürsüden daha öncede vurguladığım gibi; terörizmle mücadeleyi terör örgütleri arasında ayrımı reddeden bir işbirliği ile kazanabiliriz. Tüm terör örgütleriyle mücadelesini yıllardır devam eden Türkiye'nin müttefik ve dostlarından samimi işbirliği dayanışma beklemek en tabii hakkımızdır.
"İSTİKRARA KATKIDA BULUNAN HERKESLE ÇALIŞIRIZ"
Terör örgütleri ve zalim rejimler yerine bölgenin güvenlik, istikrar, huzuruna katkıda bulunmak isteyecek herkesle çalışmaya hazırız. Dünyanın güvenliği bakımından üzerinde ısrarla durulması gereken yerlerden biri de Kuzey Afrika ve Doğu Akdeniz'dir.
Libya'nın istikrar ve refahı başta komşuları olmak üzere tüm bölge için kritik önemdedir. Türkiye olarak BM'nin bu yöndeki çabalarını destekliyoruz. Libya halkının egemenlik, birlik ve bütünlüğünü korumak hak ettiği refah düzeyine erişmesini sağlamak amacımızdır. Adil ve muteber seçim yapılarak güçlü hükümetin işbaşına gelmesi hepimizin katkıda bulunacağı temel hedef olmalıdır.
Ortadoğu coğrafyasında sona erdirilmesini gerekli gördüğümüz İsrail-Filistin ihtilafında iki devletli çözüm vizyonuna destek veriyoruz. Kudüs, Haremi Şerif'in kutsiyetine saygı gösterilmesi, yasa dışı yerleşim faaliyetlerinin durdurulması şarttır. Bölgedeki sorunun adil, kalıcı kapsamlı çözüme kavuşturulması için başkenti Doğu Kudüs olan bağımsız ve egemen Filistin devleti kurulması dışında bir ihtimal yoktur.
İsrail ile ilişkimizin kendimizin, bu ülkenin ve Filistin halkının bölgenin huzuru, istikrarı için birleştirmekte kararlıyız. BM, Filistinli Mültecilere Yardım Ajansı'nın kurumsal ve mali kapasitesinin geliştirilerek Filistinli mazlumlara sahip çıkılması uluslararası toplumun sorumluluğudur.
"İRAN'IN NÜKLEER PROGRAMI HUSUSLARI DİPLOMASİYLE SONUÇLANDIRILMALI"
İran'ın nükleer programına ilişkin hususların diplomasi ve diyalog yönüyle en kısa yönüyle sonuçlandırarak uygulamaya geçilmesini bekliyoruz. Azerbaycan'ın işgal altındaki topraklarını kurtarması, kalıcı barışın temini konusunda tarihi fırsat penceresi açılmıştır. Türkiye olarak bu fırsatın değerlendirilmesi için önemli adımlar attık.
Son günlerde yaşanan gelişmeler bu iklime gölge düşürmüş olsa da kısa sürede Azerbaycan ve Ermenistan arasında kapsamlı bir barış anlaşmasına inanıyoruz. Azerbaycanlı kardeşlerimizin daima yanında olmayı sürdüreceğiz.
Neredeyse yarım asırdır işgal, çatışma, terörizm, sefalet gibi sorunlarla boğuşan Afganistan yine bir sınamadan geçmektedir. Ülkedeki geçici hükümetin temel insan hakları konusunda atacağı adımlar ümit verici gelişmelerin önünü açabilir. Hindistan ve Pakistan'ın bağımsızlıklarını kazanmalarının üzerinden geçen 75 yıla rağmen aralarında hala güçlü bir barış tesis edilememiş olmasından üzüntü duyuyoruz.
Dileğimiz Keşmir'de adil bir barışa kavuşulmasıdır. Sel felaketi geçiren Pakistan halkına tekrar geçmiş olsun diliyoruz. Uluslararası toplumun Pakistan halkına içinden geçtikleri sancılı dönemde destek vermesini bekliyoruz.
"'TEK ÇİN' ANLAYIŞINI DESTEKLİYORUZ"
Dileğimiz Keşmir'de adil bir barışa kavuşulmasıdır. Sel felaketi geçiren Pakistan halkına tekrar geçmiş olsun diliyoruz. Uluslararası toplumun Pakistan halkına içinden geçtikleri sancılı dönemde destek vermesini bekliyoruz.
Çin'in toprak bütünlüğüne, 'Tek Çin' anlayışına ve egemenlik haklarına halel getirmeyecek şekilde müslüman Uygur Türklerinin temel hak ve özgürlüklerinin korunması hususunda hassasiyet gösteriyoruz. Balkanlarda barış ve istikrar için ikili ve çok taraflı platformlarda yoğun gayret gösteriyoruz.
"DOĞU AKDENİZ'DE BARIŞ HUKUKA SAYGI DUYMAYA BAĞLI"
Bu anlayışla bir bölge turu gerçekleştirdik. Bosna Hersek'teki seçimlerin sorunsuz yapılması, Belgrad-Priştina'da ilerleme sağlanması bölge barışına katkı verecektir. Türkiye olarak Ege ve Doğu Akdeniz'de sorunların iyi komşuluk ve uluslararası hukukla çözülmesini istiyoruz.
Güç gösterisi peşinde koşanlar kendilerini komik duruma düşürmektedir. Doğu Akdeniz'de barış ve istikrarın sürdürülmesi hak ve hukuka saygı duyulmasına bağlıdır. Yunanistan'ın işbirliği ve dayanışma çağrımıza kulak verilmesini bekliyoruz. Doğu Akdeniz konferansın bu amaca hizmet edeceğini düşünüyoruz. Muhataplarımızın adım atamaması kimin barış, kimin gerilimden yana olduğunu göstermektedir.
Türkiye Doğu Akdeniz'de haklarını savunurken gerginlik siyaseti izleyenlerin oyunlarına asla gelmeyecektir. Kıbrıs meselesinde adil, kalıcı bir çözüme ulaşılması için Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ile hep iyi niyetli çaba sergiledik. Bugün adada iki ayrı devlet ve iki ayrı halk olduğu bilinmektedir.
"KKTC'Yİ TANIMAYA DAVET EDİYORUZ"
Uluslararası toplumun, BM prensipleriyle çelişir şekilde ambargolarla dünyadan koparılmaya çalışılan Kıbrıs Türklerine yönelik zulme son vermeye ve Kuzey Kıbrıs Türkiye Cumhuriyeti'ni tanımaya davet ediyoruz.
Yunanistan'ın insanlık dışı geri itmeler ve müslüman azınlığa ayrımcı ve baskıcı politikalar izlemektedir. Temennimiz Yunanistan'ın sorunlu faaliyetlerine son verilmesi, AB'nin de yapılan insanlık dışı uygulamalara sırtını dönmeyi bırakmasıdır.
Ortaya çıkan her yeni meydan okuma Türkiye'nin AB ile işbirliğinin değerini bir kez daha açıkça ortaya koymaktadır. Gerek diplomasi hamlelerimiz, askeri kabiliyetimizle Avrupa Atlantik bölgesinin güvenliğine katkı sağlıyoruz.
Son dönemde küresel düzeydeki sorunların ağırlaşan yansımalarıyla karşı karşıya bulunan Afrika ülkeleriyle dayanışmamızı güçlendirecek adımları da birbiri adına hayata geçiriyoruz. 16-18 Aralık 2021 tarihinde Afrikalı dostlarımızın geniş katılımıyla zirve gerçekleştirdik.
Latin Amerika ile karşılıklı saygı temelinde güçlenen işbirliğimizi ikili planda, bölgesel teşkilatlarda kurumsal düzeyde arttırmaya devam etme kararlılığındayız.
İnsanlığı bekleyen en büyük tehlikelerden birinin de birlikte yaşama iradesinin kaybedilmesi olduğunu özellikle vurgulamak istiyorum. Irkçı, ayrımcı, yabancı, islam düşmanı tutumlarda yaşanan artışlardan derin endişe duyuyoruz. Yeni Zelanda'da gerçekleştirilen terör saldırısının yıldönümü olan 15 Mart tarihinin İslamofobi ile mücadele için ilan edilmesi çağrısında bulunmuştuk.
Bu çağrımız hala geçerlidir. Uluslararası toplumun İslam düşmanlığı ile mücadelenin karararlılığının fiiliyata yansımasını cani gönülden arzu ediyoruz. İslam düşmanlığını da tıpkı antisemitizm gibi bir insanlık suçu olarak görüyoruz.
