Yüz binlerce Sudanlı 6 Nisan 2019 tarihinden beri savunma bakanlığı önünde barışçıl olarak adlandırdıkları oturma eylemlerine(mesirat eş şabiyye) devam ettiler. Sudanlı göstericiler, hükümet istifa etmezse ve Beşir görevini bırakmazsa gösterilere devam edeceklerini duyurmuşlardı. Beş gün boyunca göstericiler, savunma bakanlığı ile Ömer el Beşir’in konutunu abluka altına almışlardı. Nihayetinde hedeflerine ulaştılar ve 11 Nisan günü sabah sularında (07.00 civarı) Sudan ordusu Ulusal Televizyon Kanalını kuşatma altına aldı ve hükümetin istifasını talep etti.

Hartum’da caddeler, sokaklar ve köprüler göstericiler tarafından barikatlarla kapatılmıştı, hemen hemen her caddede lastikler yakılıyor, yollara taşlar ve molozlar döşeniyor; bu suretle araçların geçmesi engelleniyordu. Polis göstericileri bastırmak için müdahale esnasında gaz bombası da kullandı. Kritik saatlerin ardından sonunda protestocuların istediği oldu ve ordu Beşir rejimine müdahale etti ve böylelikle Beşir dönemi sona ermiş oldu.

19 Aralık da, artan ekmek fiyatları, benzin kuyrukları ve nakit para sıkıntısı sebebiyle Sudan’da hükümet aleyhinde protesto gösterileri başlamıştı. Muhalefet partileri, selefiler, sofiler Müslüman Kardeşler, komunistler ilk defa Beşir rejimine karşı ittifak etmişler ve Muhalif Birliği adı altında koalisyon kurmuşlardı. Beşir rejimine karşı Özgürlük ve Değişim adı altında bir geçiş hükümeti kurulmasını talep etmişti. Beşir’in önünde iki seçenek vardı: ya istifa edip geçiş hükümeti kurulmasını kabul edecek ya da istifa etmeyip hiçbir şey olmamış gibi görevine devam edecekti. Ancak o görevine devam etmekte ısrar etti ve askerin kendisine müdahale etmesinin yolunu açtı. Sudan ordusu olayların en başından itibaren gerçekten son derece temkinli davrandı ancak halkın taleplerini göz ardı da edemedi ve hükümetin istifasını isteyip Beşir rejimine adeta son noktayı koymuş oldu.

Arap medyasında yer alan haberlere göre, ordunun genelkurmay başkanlığındaki toplantısı Ömer El Beşir olmadan gerçekleştirildi. Görgü tanıklarına göre müdahale sırasında askeri birlikler ve zırhlı araçlar cumhurbaşkanlığı sarayı etrafına yerleştirildi. Başkanlık sarayı halk kordonundan sonra bir de askeri kordun tarafından abluka altına alınmıştı.

Perşembenin gelişi çarşambadan belli idi ve son beş gün içinde Beşir rejiminin sonu taayyün etmişti. Güvenlik güçleri ya da polisin halka gerçek mermi kullanması karşısında askerlerin halkı muhafaza ettiği ve halkın yanında yer aldığı söyleniyordu. Askerler ile istihbarat mensupları arasında çatışma çıkmış ve güvenlik güçlerinden toplam 11 kişinin hayatını kaybettiği açıklanmıştı. Aslında iki tarafta; hem askerler hem de istihbarat birimleri halkın yanında olduklarına dair beyanlarda bulunmuşlardı.

Gelinen bu noktada üzerinde durulması gereken en önemli mesele, ekonomik krizin ve bu kriz sebebiyle başlayan gösterilerin nasıl bu aşamaya geldiğidir. Bu sonuç, sadece son 4 aylık hadiseler ışığında izah edilemez. Beşir dönemi otuz yıldan bu yana iç savaşlar, ekonomik ambargolar, siyasi kaoslarla anılmıştır. Ömer Beşir, çömezi olduğu Halkçı Kongre Partisi lideri Hasan el Turabi ile anlaşamamış ve bunun sonucunda İslami hareketin yetiştirmiş olduğu kadroları dışlanmış ve dikensiz bir gül bahçesi kıvamında; kendisini sorgulamayacak bir yönetim kadrosu oluşturmuştur. Sudan’da 1990’ lı yıllarda el Kaide lideri Üsame Bin Ladin’i misafir etmiş ve bu durum Avrupa ve Amerika ile arasının açılmasına sebep olmuştur. Bunun sonucunda Sudan ‘terörü destekleyen devletler’ listesine alınmış ve yirmi yıl boyunca da bu listeden çıkarılmamıştır. Bundan sonra ise Amerikan ambargosu Güney Sudan ile iç savaş ve Darfur isyanları Sudan’ın yakasını bırakmamıştır. Bu gaileler fazlasıyla Beşir rejimini dâhili ve harici sahada meşgul etmiştir. En acıklı ve kanlı olanı ise Darfur sorunu olmuştur. Birleşmiş Milletler rakamlarına göre 400 bin insan hayatını kaybetmiştir.

Bu satırları yazdığım sıralarda Sudan haber kaynakları; Ömer el Beşir’in göz altına alındığını ve ordunun iktidar partisini bastığını ve şu ana kadar da 160 üyesini tutukladığını haber veriyordu. Hartum sokaklarına ise sevinç gösterileri hâkim olmuş durumda. Beşir rejiminin gidişini kutluyorlar.