Güzel bakan güzel görür, güzel gören güzel düşünür,güzel düşünen hayatından lezzet alır.
Corona Virüsü bütün dünyada emsali görülmemiş bir evrensel denge durumu bozukluğunu tetikledi. Bu süreç iki önemli durumu bizlere yeniden öğretti adeta.
1. Sevginin ve birlikte yaşamın gücünü,
2. Doğanın dengesiyle oynamanın ne kadar tehlikeli süreçlere vesile olabileceğini.
Aynı zamanda bir gerçekliği de adeta yeniden öğreti bize; çok güvendiğimiz teknolojik ilermenin çaresizliğini ve robot ürettik,klonlama tamam, gerekirse insanı yeniden diriltiriz diyen cehalet simsarlarının zavalılığını ve aciziyetini.
Elbette ki bilim önemli,elbette ki teknolojik gelişmeler şart, ancak araç ve amaç dengesini unutmadan ve "insanı yaşat ki devlet yaşasın" anlayışını hakim kılarak.
İnsan kavramının elzem olduğu sistemlerde de bütün döngü sevgi üzerine inşa edilir.
Günümüz sistemleri bu kavramı çoktan unuttu, insan için egemen olması gereken devlet kavramı insanı yutan bir mekanizmaya dönüştü.
İnsan için olması gereken sistem, insana rağmen olması gereken sisteme dönüştü.
Bu durum da beraberinde; savaş,ölüm,kaos,kriz, virüs...vb olumsuzluklarla birlikte denge kaybını tetikleyen durumlara vesile oldu.
İşte onlardan biri;
Bipolar Bozukluk:
İki uçlu bozukluk (bipolar bozukluk, eski adıyla manik-depresif hastalık) iki ayrı hastalık dönemleriyle karakterize bir ruhsal bozukluktur. Bu hastalık dönemlerinden bir tanesinde taşkınlık (manik), diğerinde ise çökkünlük (depresyon) bulunmaktadır. Birbirlerine zıt gibi görünen bu iki hastalık dönemi yatışma ve alevlenmelerle seyreder. Hastalık dönemleri dışında ise hasta tamamen normale döner.
Kişinin bir anda kendini çok iyi hissederken, bir süre sonra içine kapanık bir hale gelmesine neden olabilir. Bipolar bozukluk, kişinin manik depresyon tanımına da uyan ruh hallerine bürünmesine sebep olabilir. Bu nedenle hastalığa tanı konma aşamasında, psikologlar tarafından yapılacak değerlendirme büyük önem arz etmektedir.
Bipoların en belirgin özelliği kişinin ruh halinin uçlarda olmasıdır. Bipolar bozukluk en yüksek seviyedeyken kişi hiperaktif bir ruh haline bürünür ve kendini çok mutlu hisseder. Fakat depresyon haline büründüğünde dış dünyaya kendini kapatabilir ve hatta intihar eğilimi gösterebilir.
İki uçlu bozukluk toplumlar arası farklılık göstermemekte ve ortalama olarak %2-3 civarında görülmektedir. Erkek ve kadında görülme oranı eşittir ve ortalama başlangıç yaşı 20–25 arasındadır.
Nedenleri:
-Beyindeki kimyasal dengesizlikler;
-Genetik aktarım
-Tetikleyici faktörler.
Beyindeki kimyasal dengesizlik.
Bipolar bozukluğun, beyindeki kimyasal dengesizliklerin sonucu gelişebilir. Beynin fonksiyonlarını kontrol eden kimyasallara nörotransmiterler denir. Bir veya daha fazla nörotransmiterde bir dengesizlik varsa, bipolar bozukluk semptomları gelişebilir.
Genetik
Bipolar bozukluğun, genetiğe bağlı olduğu durumlar da vardır. Ailedeki birinci derece akrabalardan genetik aktarım sonucu kazanım yaşanabilir. Anne, baba veya kardeş gibi aile bireylerinde bipolar bozukluk görülenlerin doktor kontrolüne gitmesi önerilmektedir. Bununla birlikte, bipolar bozukluktan tek bir gen sorumlu değildir. Bunun yerine, bazı genetik ve çevresel faktörlerin tetikleyici gibi davrandığı düşünülmektedir.
Tetikleyici unsurlar:
Stresli durumlar veya yaşanan travmalar genellikle bipolar bozukluğu tetikleyici unsurlar arasında yer almaktadır.
Bunlar;
- Bir ilişkinin bitişi, fiziksel, cinsel veya duygusal istismar,
-Yakın bir aile üyesinin ya da çok sevilen birinin ölümü ,
- Beyin travmaları da bipolar bozukluğu tetikleyebilir.
Bu tür yaşam değiştirici olaylar, bir insanın hayatında herhangi bir zamanda depresyon dönemlerine neden olabilir.
İki uçlu bozukluğun seyrindeki en önemli özelliklerden birisi ise mevsimsellik göstermesidir. Mevsimsel özellik olarak hastalar ilkbahar – yaz aylarında taşkınlık, coşkunluk yaşarken, sonbahar – kış aylarında ise çökkünlük, durgunluk içine girerler. Özellikle ilkbahardan yaz aylarına geçiş hastaların alevlenmesi açısından en riskli dönem gibi görünmektedir. Hastaların yaklaşık dörtte biri bu mevsimsel özellik nedeniyle içinde bulunduğumuz ilkbaharın son günleri, yazın ilk günlerinde kötüleşirler. Kötüleşme yaşanan bugünlerde hastalarda dürtüsel, tepkisel davranışlar, saldırganlık eğiliminde artma, öfke patlamaları, aşırı para harcama, taşkınlaşma azımsanmayacak orandadır. Bunların yanı sıra zaman zaman intihar eğilimi, daha doğrusu kendine zarar verme davranışı da görülebilir. İntihar bu dönem için çok yüksek oranlarda olmasa bile, artmış risk yönünden dikkatli olmakta yarar vardır. Hatta bu mevsimde hastaların dikkatleri daha bozuk olur. Sonuç olarak, bu mevsim hastaların hastalanma eşikleri göreceli olarak düşük olmaktadır ve buna bağlı olarak da hem kendisine hem çevresindeki kişilere zarar verme eğiliminde davranışlar gösterme riski taşırlar.
Bipolar bozukluğun belirtileri :
Manik dönemde;
-Aşırı neşe
-Olayların merkezinde olma duygusu
-Hiperaktivite
-Geçmişe oranla daha az uyku
-Cinsel dürtülerde artış
-Aşırı özgüven
-Odaklanmada güçlük yaşama
-Halüsinasyon görme
-Hızlı konuşma
-Yaratıcılık
-Alkol ve uyuşturucu kullanımı
-Sabırsızlık
-Sürekli para harcama
-Huzursuzluk gibi duyguların uç noktada yaşanmasıdır.
Depresif dönemde;
-Uzun süre uyuma isteği
-Yorgunluk
-Keyifsizlik
-Olaylara konsantre olmada zorluk çekme
-Suçluluk hissetme
-Umutsuzluk hali
-Sürekli kuşku duyma
-İştahsızlık
-Sanrılar görme
-Uyumada zorluk çekme
-Çevresindeki insanlarla sürekli tartışma hali
-Azalan cinsel istek
-İntihar düşünceleri
-Günlük işleri yerine getirememe şeklinde görülür
Karma dönem;
Her iki atağa ait belirtilerinde sıklıkla görüldüğü bir dönemdir. Kişi çok mutlu bir ruh hali içerisindeyken, belirli bir süre sonra kendinden şüphelenebilecek duruma gelebilir.
Bipolar bozukluk hastalığı ile görülebilen diğer hastalıklar:
•Yemek yeme bozukluğu
•Endişe (anksiyete) bozukluğu
•Maddeleri kötüye kullanma
•Obeziteye ve diyabete yakalanma riski
•Migren tipi baş ağrıları
•Tioid ile ilişkili hastalıklar
•Kalp hastalıkları
Tanı Yöntemleri:
Bipolar bozuklukta tanı sıklıkla aile öyküsü alındıktan sonra klinik izlenimle konulabilir. İlk atağın çeşidi bipolar bozukluğu belirleyici unsurların başında yer alır. Eğer ilk atak depresifse bu hastalığın bipolar olup olmadığını anlamak durumu zorlaştırabilir.
Bir hastaya bipolar tanısının net olarak konulması için manik ve depresif atakların gözlemlenmesi gereklidir. Bipolar bozukluğun tanı olarak karmaşa yarattığı durumlar olabilir. Kişide alkol veya madde bağımlılığı gibi problemler varsa tanı koymak zorlaşabilir.
Bipolar bozukluk kendi grubunda yer alan diğer hastalıklarla karıştırılabileceği için buradaki en önemli faktör hastanın atak dönemlerinin gözlemlenmesidir. Psikiyatr tarafından hastanın mani veya hipomani durumunda kendine zarar verici düşüncelere kapılıp kapılmadığı, ailede bipolar bozukluğa sahip başka bir birey olup olmadığı gibi sorularla sorulur.
Hekim tarafından hastanın aşırı aktif tiroide sahip olma durumu da göz önünde bulundurularak çeşitli testler istenebilir. Yine beyindeki fonksiyonları gözlemlemek için MR ya da diğer görüntüleme yöntemlerinden faydalanılabilir.
Günlük yaşamda düzeni sağlamak için bazı önemli öneriler:
• Arkadaşlarınız, aile bireyleri veya eşinizle (şayet varsa) rahatsızlığınızı paylaşın.
• Mümkün olduğunca düzenli uyku uyuyun.
• Alkol hiç tüketmeyin. Uyuşturucudan uzak durun.
• İşte ve evde stresinizi azaltın.
• Düzenli beslenin.
• Düzenli egzersiz yapın.
• Nefes egzersizleri yapın.
• Öfke ve depresyon (çökkünlük) gibi duygularla teker teker başa çıkmayı öğrenin.
Güzel bakan güzel görür, güzel gören güzel düşünür,güzel düşünen hayatından lezzet alır.
