TCK’nın 141. maddesine göre hırsızlık suçu işleyen Mendy Chitirk ve ekibi, ayrıca 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamında bulunan eserleri de çaldı. Bu olay üzerine Vedat Çalık, 19 Şubat 2023 tarihinde, ellerinde video ve fotoğraflarla Kocaeli Cumhuriyet Savcılığına başvurarak CHABAD üyesi Mendy Chitirk ve 6 kişi hakkında suç duyurusunda bulundu.
5gvirusnews'in haberine göre; Çalık’ın başvurusuna dayanarak, Cumhuriyet Savcılığı, aralarında İsrail ve Türk vatandaşı olan İshak İbrahimzadeh, Beri Koronyo, Melih Niyego, Yusuf Kohen, Metin Bencunya ve Efraim Kebudi’nin de bulunduğu bu kişilerin organize bir şekilde hırsızlık yaptığını belirterek yurt dışına çıkış yasağı talep etti.
Parşömen Hırsızlığı ile İlgili Gelişmeler
CHABAD üyesi Mendy Chitirk ve suça iştirak eden diğer kişiler, Türkiye’deki ikili ilişkilerini kullanarak, hadisenin büyümesini engellemek amacıyla Savcılık soruşturmasını durdurmayı başardı. Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan alınan görüşle olayın soruşturulması engellendi.
Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Nadir Alparslan tarafından verilen yanıt ise şöyle:
"Bu konunun gündeme gelmesiyle birlikte, Kültür ve Turizm Bakanlığı derhal İstanbul'daki Hahambaşılık ile iletişime geçmiş ve bahse konu parşömenlerin incelenmesi amacıyla akademisyen uzmanlardan oluşan bir komisyon kurmuştur. Komisyon tarafından incelenen Ester Megillalar kitabının, Yahudi Cemaatine mensup kişilerin evlerinde inançları gereği bulundurdukları dini metinlerden oluştuğu, bu inanca sahip kişilerin günümüz kağıtları yerine, dini inançları gereği bu tür metinleri deri üzerine yazdıkları ve bu geleneğin günümüzde de sürdüğü tespit edilmiştir. Uzmanlar, yapılan incelemede kitabın yazı biçiminde tarihi bir özellik bulunmadığını belirtmişlerdir."
Çalık, Bakanlığın Kararına İtiraz Etti
Bakanlığın bilgilendirmesine itiraz eden Vedat Çalık, çalınanların 600 yıllık tarihi değeri olan parşömenler olduğunu savundu. Bunun üzerine Bakanlıktan 30 Temmuz 2024 tarihinde CİMER aracılığıyla ikinci bir yanıt geldi:
"Megilat Ester kitabından bahsedildiği, ancak sizin Antakya’da bulunan ve envantere kayıtlı olan parşömenlerin akıbetine ilişkin bilgi talep ettiğiniz anlaşılmıştır. Antakya Sinagogu, elinde bulundurduğu ve tarihi değeri haiz Tevratları ve muhafazalarını, yasal bir şekilde bulundurabilmek için Bakanlığımıza bağlı koleksiyoncu belgesini 1976 yılında almış, bu koleksiyon Bakanlığımızca periyodik olarak denetlenmiştir. Bu koleksiyon kaydında bulunan 7 adet Tevrat da deprem sonrası İstanbul’a getirilerek Hahambaşılıkta koruma altına alınmıştır. Komisyon tarafından yapılan inceleme neticesinde, Hatay Arkeoloji Müzesi Müdürlüğü denetimindeki Antakya Musevi Havrası envanterine kayıtlı 7 adet eser dışında 1 adet Sefer Tora Mahfazası ve 1 adet Megilat Ester Kitabı’nın 2863 sayılı kanun kapsamında olmadığı değerlendirilmiştir."
Adli Soruşturma Yeniden Başlatıldı
Vedat Çalık’a, Turizm ve Kültür Bakanlığı’nın çelişkili açıklamalarına dayanarak, 21 Ağustos 2024 tarihinde T.C. Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi tarafından, gerekli adli soruşturmanın başlatıldığı bildirildi. Bu başvuru, 30 Temmuz 2024 tarihinde İçişleri Bakanlığına sevk edilmiş, İçişleri Bakanlığı da 1 Ağustos 2024 tarihinde Dışişleri Bakanlığı, Adalet Bakanlığı ve Kültür ve Turizm Bakanlığı’na gönderilmiştir.
Bunun üzerine Kocaeli/Başiskele İl Jandarma Komutanlığı, son gelişmelerle ilgili olarak 20 Ağustos 2024 tarihinde; Kocaeli Cumhuriyet Başsavcılığı da 28 Ağustos 2024 tarihinde Hatay Cumhuriyet Başsavcılığına göndermek üzere Vedat Çalık’ın ifadesini aldı.
Vedat Çalık’ın İfadesi
Vedat Çalık, 6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen Kahramanmaraş merkezli deprem felaketinin yarattığı kaos ortamından faydalanılarak, CHABAD örgütünün Türkiye temsilcisi Mendy Chitrik ve ekibinin, 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamında olan, ceylan derisine yazılı 600 yıllık tarihi parşömenleri Antakya Sinagogu’ndan izinsiz olarak İstanbul’a kaçırdığını belirtti.
Çalık, yenilenen adli soruşturmada, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın birinci dilekçesinde yer alan "Kaçırılan eserlerin tarihi önemi yoktur" ifadesinin, ikinci dilekçesinde "Antakya Musevi Havrası envanterine kayıtlı 7 adet tarihi eser parşömenler bulunmaktadır" şeklinde değiştirildiğini belirtti.
Vedat Çalık, ifadesinde, Filistin/Gazze’de binlerce çocuğu öldüren, soykırım yapan, kendi dini inançlarına ait olmayan ibadethaneleri bombalayan CHABAD örgütünün Türkiye temsilcisi Mendy Chitrik ve beraberindeki kişilerin işledikleri hırsızlık suçunun cezasız kalmaması gerektiğini vurguladı.
Vedat Çalık, "Hukukun olduğu bir ülkede, çalınan eserlerin bulunması, çalan kişi ve kişilerin işledikleri suçu ortadan kaldırmaz. Hırsızlık suçu, hırsızlık olarak kayıtlara geçer ve kanunlar nezdinde gereği yapılır. Bu nedenle Antakya Sinagogu’ndan çaldıkları tarihi parşömenleri İstanbul’a kaçıran CHABAD Türkiye Temsilcisi ve ekibinden 6 kişi hakkında yurt dışı yasağı getirilmesini ve haklarında yasal işlemlerin başlatılmasını talep ediyorum" dedi.
