Demir yolu nedir? Demir yollarının önemi nedir? Dünyadaki demir yolu hatları nerelerdedir? En yoğun demir yolunu kullanan ülke hangisidir?

Demir yolu nedir? Demir yolu ne zaman kullanılmaya başlanmıştır?

Özellikle 1.Dünya Savaşı'nda etkin şekilde kulanılan demir yolları 20.yy'ın ilk yarısına damga vurmuş, bir çok buluşa da esin kaynağı olmuştur.

Demir yollarının kullanımı, kara  ve  deniz yollarından sonra gerçekleşmiştir. İlk demir yolları, İngiltere’de 1830’da Manchester (Mençıstır) ile Liverpool (Livırpul) arasında pamuk, demir ve maden kömürü taşımak için yapılmıştır. Bu yollarda çalışan trenlerde aynı zamanda yolcu da taşınmıştır.

Demir yollarındaki gelişme 1913’e kadar çok hızlı olmuştur. Örneğin 1840’ta 77.000 km olan dünyadaki demir yolu uzunluğu 1913’te 1.100.000 km’ye ulaşmıştır. Bu tarihten sonra demir yollarında gelişme yavaşlamış, 1950’lerde gerilemeye başlamıştır. Demir yollarındaki gerilemenin en önemli nedeni diğer ulaşım yollarının hızla gelişmesi ve demir yolunun bunlarla rekabet edememesidir. Özellikle 1950’den sonra otomotiv sanayisindeki gelişmeler, demir yollarının gerilemesinde önemli bir rol oynamıştır.

Demir yollarının kaybettiği önemi yeniden kazanmaya başlaması, hızlı trenlerin icat edilmesiyle gerçekleşmiştir. Dünyadaki hızlı treni ilk kez Japonlar 1960’ta kullanmaya başlamıştır. Daha sonra İngiltere, Fransa, Almanya ve ABD’de kullanılmaya başlanan hızlı tren seferleri günümüzde oldukça yaygınlaşmıştır. Elektrikle çalışan ve havayı daha az kirleten trenler, günümüzde yoğun olarak kullanılan ulaşım araçları arasındaki yerini almıştır.

Günümüzde kullanılan demir yollarından bazıları iki yerleşim birimini bağlayan ve kollara ayrılma yan hatlar şeklindedir. 

Demir yollarının bir kısmı bir kıtayı baştan başa aşan yollar şeklindedir. Örneğin Moskova’yı Büyük Okyanus kıyısındaki Uladivostok şehrine bağlayan Trans Sibirya ile Kanada doğusunda bulunan Montreal’i ülkenin batısında bulunan Vancouver’e (Venkuvır) bağlayan Kanada Pasifik bu hatların başlıcalarıdır.

Demir yollarından bazıları ise iki yeri birleştiren çok sayıdaki doğrultuda uzanan, ana merkezlerde çok sayıda kolun birleştiği demir yollarıdır. Avrupa kıtasındaki yolların önemli bir kısmı bu türdendir.

Yeryüzünde demir yolu ulaşımının en çok geliştiği yerler Japonya, ABD, Rusya, Çin, Hindistan, Kanada ve Avrupa ülkeleridir. Bunlar içinde yol uzunluğu ile yük ve yolcu taşımacılığı bakımından ABD, Rusya, Çin ve Kanada ilk sırada yer almaktadır.

Son yıllarda yaygınlaşan yüksek hızlı trenler sayesinde demir yolu ulaşımı önemli ölçüde gelişmiştir.

Türkiye'de demir yolları

Ülkemizde demir yollarının durumu ise son yıllarda atılan önemli adımlar ile birlikte gelişmektedir. Şu anda Türkiye de toplam demir yolu uzunluğu 12.608 km, sinyalli hat uzunluğu ise 5534 km uzunluğunda ve bu demir yollarının çok büyük bir kısmı tek hat şeklinde ilerlemektedir.