Fabl ne demektir?

Konu edindiği olay, daha çok insanın fonksiyonunu üstlenmiş hayvanlar arasında geçen, insanlara ibretli bir ders, bir öğüt, bir ahlak dersi vermeyi amaçlayan öğretici küçük manzum masallardır. Fabl, teşhis ve intak sanatı üzerine kurulmuştur denebilir.

Fabl yazarları

Türün ilk ustası Yunanlı Ezop'tur.

Yazdıkları dilimize de Ezop Masalları adıyla çevrilen Ezop (Aisopos; IO. 620-560), La Fontaine'le birlikte kendisinden sonra gelen birçok masalcıyı da etkilemiştir.

Doğu'nun en güzel fabl örnekleri meşhur bir eser olan Kelile ve Dimne'de toplanmıştır. Edebiyatımızda çok fazla örneği olmayan bu türün en güzel örneklerini Fransiz Jeand de La Fontaine (1621-1695) yazmıştır. Büyük Türk şairi Mevlana'nın (1207-1273) Mesnevi'sin deki bazı bölümler, fablın niteliklerini taşır. Şeyhi'nin (1371-1431) Harnâme'si de bir yönüyle fabl sayılabilir. Şinasî de, yarı adaptasyon, bir kaç fabl yazmıştır.

Fabl örnekleri:

HOROZLA İNCİ

Horoz çelebi bir gün
Bir inci çıkarmış çöplükten.

Bir mısır tanesi ver bana.

Hemen kuyumcuya gitmiş:
- İyi bir şeye benziyor, demiş;
Gel, al şunu da,
Cahilin birine babası,
Bir kitap bırakmış ölürken,
Eski bir el yazması.
Hemen gitmiş kitapçıya:
Bak, demiş, kapağı meşinden.
Gel, al şunu da,
Bir liracık olsun ver bana.

(La Fontaine)

Kocaman bir kafa,
Ama bakmış içi boş;

Tilkinin biri bir heykel kafası görmüş,
- Aferin yapana, demiş tilki.
Öyle güzel bir kafa yapmış ki!
Kelle kulak yerinde,
Bir beyni eksik,

Nice ağalar beyler
Tipatıp bu heykele benzer.

(La Fontaine)