Yönetmek insanın yaratılış itibariyle sahip olmak zorunda olduğu bir haslet olduğu kadar, yönetilmekte zaruri bir neticedir. Bazıları yönetir, bazıları yönetilir. Herkesin yönetici olma ihtimali yoktur.
Yönetenler sırf bu makamda oldukları için düşman olunmayı elbette hak etmezler, tıpkı zenginlerin sahip oldukları sebebiyle kınanamayacakları gibi…
İktidar mücadeleleri hatta savaşları insanlığın kaderidir. Kaçışı ve çıkışı olmayan, yaratılmış olmak ve hayatta kalmak kadar mecburi bir istikamet!
Yeryüzünde savaşların ya da en basit haliyle iktidar mücadelelerinin bitmeyi bırakın durma ihtimali bile yoktur. Bu sebeple insanlığa bunlarsız bir hayat vadedenler yalancıdır!
Kıyamete kadar devam edecek bir kavganın içindeyiz ve yegâne çıkış; ferdi olarak ölüm, toplumsal olarak ise helak olmaktır. Bunu da kimse istemez. Kalmak ve kazanmak zorundayız.
Bu durum sebebiyle nasıl yönetildiğimizle çok ilgiliyizdir. Bizi kim ya da kimler, neye göre ve nasıl yöneteceklerdir? Bu soruların cevapları tarih boyunca fikir akımlarına olduğu kadar kan akışlarına da yön vermiştir.
Küçük bir zümre dışında yönetim sistemi şekillerini dert eden pek yoktur aslında. Asıl sıkıntılar insanların adalet, emniyet ve refah düzeyleri ile ilgilidir.
Kendisine adil ve emin bir ortamda görecede olsa iyi bir refah seviyesi sunulan insanlar, yönetim sisteminin ne olduğuna bakmaksızın mutlu-mesut yaşamaya devam ederler. Tarih boyunca genel olarak, devletler içindeki yaşanan kargaşa, isyan yahut darbelerin ana sebebi araştırıldığında, toplumun büyük bir kesiminin adalet ve refah dağılımından memnun olmadıkları ve kendilerine adil davranılmadığını düşündükleri görülecektir.
Devletlerarası savaş ve mücadelelerin -İslam daveti dışındaki- ana gerekçeleri de emniyet ve refahtır. Başka ülkelerin sahip oldukları zenginlikleri ele geçirerek halkının refah seviyesini yükseltmek veya kendilerine yönelmesi muhtemel tehditleri ortadan kaldırarak emniyet ve refah içinde yaşamaya devam etmek, şeklinde özetlenecek iki ana konu savaşların çıkış sebepleridir.
İslam daveti apayrı bir konu başlığı olduğundan ve zaman içinde siyasi hedeflere de malzeme edildiğinden kısaca anlatmak mümkün olmayabilir. Ancak İslam’ın savaşta ya da barışta temel hedefi; ‘insanlarla Allah arasındaki engelleri kaldırmak’ olarak ifade edilirse konu belki daha kolay anlaşılabilir.
Aynı şekilde İslam devletleri de, zaman zaman emniyet ve refah düzeylerini artırmak maksadıyla savaşlara girişmişlerdir ve bu bir vakıa olarak tarihe geçmiştir. Olması gerekenle olanı ayırt etmek gerekir. İslam dini emniyeti sağlamayı bir devlet görevi olarak tayin etmiştir ve bunu sağlamak için savaş ilanını da meşru kabul etmiştir. Ancak sırf zenginlikleri ele geçirmek için savaşmak ya da ülkeleri ele geçirmeye çalışmak makbul bir gerekçe ve makbul bir yol değildir.
Halk olarak bizlerin ortalama dertleri bellidir. Bu dertler; huzur içinde ve müreffeh bir ortamda nesillerimizi kendi arzuladığımız hayat tarzına uygun olarak yetiştirmek olarak özetlenebilir.
Bu noktada, yönetim şeklinin halifelik mi sultanlık mı olduğu, meşrutiyet mi demokrasi mi olduğu çoğumuz için çokta önemli değildir.
Sultan halkına emniyet ve zenginlik getirdiği sürece kabul görecektir. Tarihte de görmüştür, bugün de görmektedir. Avrupa monarşilerinden rahatsız olan küçük bir zümre dışında kimse yok gibidir. Oysa fakirlik ve savaşla tarumar olan bir ülkede adına ne dendiğine bakılmaksızın herkes yöneticilerden şikâyetçidir.
Ülkemizde yakın geçmişte yaşanan bazı seçimlerde de görülen ve aslında fikrine ya da zikrine bakmaksızın oy verilen insanlar ve partilerden ana beklenti huzur ve refahtan ibarettir. Sahip olunan zenginlik ve görecede olsa rahatlığın bozulma ihtimali insanları doğal olarak yönlendirmektedir.
Bütün mesele; bu insani beklenti ve ihtiyaçları, dünya ve ahiret için kurtuluşa sebep olacak şekillerde çözmektir. Buna fıkhımızda ‘siyaset-i adile’ adı verilmiştir. Dünya ve ahiret birliğini bozan her metot ve yol ise ‘siyaset-i zalime’ olarak tavsif olunur ve reddedilir.
