İFTAR NEDİR?

İftar, orucu açmak anlamında kullanılan fıkıh terimidir. Sözlükte fatr “dağıtmak, kesmek; yaratmak, buluş etmek”, bu kökten türeyen iftâr ve fıtr kelimeleri öteki bir takım anlamların yanı sıra “orucu açmak, oruçluya orucu açmak, başlanmış bulunan orucu karışıklığa itmek veya hiç oruç tutmamak” gibi mânalara gelir.

KUR’AN’DA VE HADİSLERDE İFTAR KELİMESİ GEÇİYOR MU?

Kur’an’da fatr kökünün farklı alanlara yönlendirilmiş türevleri kullanılmakla ve ayrıca oruçtan ve oruç tutmamayı haklı kılan bazı mazeretlerden söz edilmekle birlikte (el-Bakara 2/184-185, 187) sözcük olarak iftar ve fıtr geçmez. Hadislerde ve sahâbe sözlerinde ise oruç ibadetiyle ilgili birçok detaylı hüküm belirtilirken bu iki kelimenin yukarıdaki anlamlarda yaygın bir kullanıma sahip olduğu görülür. Bu mânaların her birinde iradî olarak oruca tutarsız bir davranışta yeralma laf konusu olduğundan iftar âdeta imsak ve savm kelimelerinin karşıt anlamlısı gibi yer almıştır. Fıkıh literatüründe iftar kelimesi, sözlük anlamıyla benzer olarak ister oruç açma isterse bozma ve oruç tutmama şeklinde olsun “oruca tutarsız bir davranışta katılmak” mânasında kullanılmakla birlikte, bunlar arasında “oruçlu kimsenin vakti gelince usulüne uygun biçimde orucunu açması” mânasının daha keskin olduğu ve kelimenin bu yönde terim anlamı kazandığı söylenebilir. Nitekim Türkçe’de de iftar “orucu açma” mânasına gelir.