Orta Asya’daki kültür merkezleri
- Anav Kültürü
- Afanesyevo Kültürü
- Andronova Kültürü
- Karasuk Kültürü
- Tagar Kültürü
Bu kültür merkezlerinde yapılan kazılarda ortaya çıkan topraktan ve madenden yapılmış süs eşyalarına, nakışlı seramik parçalarına, tuğladan yapılmış evlere, çeşitli dokumalara rastlanması gelişmiş bir kültürün işaretidir.
Hunlar ve Köktürklerde taşınabilir sanat eserleri ortaya çıkarken Uygurlarda ise yerleşik hayata seçmelerinden dolayı taşınamaz sanat eserleri de görülmektedir.
Çadır Sanatı
Türklerin yaşam tarzı sanat anlayışlarına da etki etmiştir. Bu durum çadır sanatının gelişmesine etki etmiştir. Türklerdeki çadır geleneği daha sonraki dönemlerde anıt mezar ve dini mimari üzerinde etkisini göstermiştir. Kurganlar (Büyük mezar)’da anıt mezar mimarisini etkilemiştir. Çadır sanatı aynı zamanda süsleme sanatını da etkilemiştir.
Anıt Mezar
Anıt mezar geleneği Köktürklerde ön plana çıkmıştır. Tonyukuk, Kültigin, Bilge Kağan Anıtları buna örnektir. Uygurlar döneminde anıt mezarda kubbeli sisteme geçilmiş bu gelişme Selçuklu ve Osmanlıda Türk üçgeni olarak adlandırılmıştır. Kent mimarisinin en önemli örneklerini veren Uygurlar evler, saraylar, tapınaklar inşa ederek mimaride ileri gitmişlerdir.
Heykel Sanatı
Hunlar Dönemi’nde daha çok küçük boyutlu heykelciklere rastlanmaktadır. Köktürklerde ise Orhun Anıtları ve Balballar anıtsal örnekler olarak görülmektedir. Uygurlar dönemi insan heykellerinde gerçekçi bir anlatım görülmektedir. Uygurlar Dönemi’nde heykel sanatının gelişmesinde dini inançlar etkili olmuştur.
Resim Sanatı
Hun resim sanatında Şamanizm ve kutsal hayvan türleri inancının etkileri görülmektedir. İlk Türk Devletleri’nde resim sanatı daha çok Uygurlarda gelişmiştir. Uygurların yaptığı duvar resimleri (Fresko) portre sanatının ilk aşamasıdır. Minyatür sanatında da ileri giden Uygurlar Moğollar aracılığıyla Anadolu Türk sanatını etkilemişlerdir.
El Sanatları
Türk Devletleri diğer sanat dallarının yanı sıra el sanatlarında da oldukça mahir oldukları bilinmektedir. Demircilik, dericilik, dokumacılık, maden ve ahşap işciliği alanında ileri gitmişlerdir. Yaptıkları eserlerde; kıvrıkdal bitki üslubu ve hayvan üslubu etkin bir biçimde kullanılmıştır. Dünyanın en eski halısı olan pazırık halısı da Türklerin halıcılık alanında seviyelerinin göstermesi bakımından önemlidir.
Maden Sanatı
Türkler Altın ve gümüş işlemeciliğinin yanı sıra demir ve bronz madenlerini kullanmıştır. Ham demirden çelik elde ederek kılıç, kalkan, mızrak, ok uçları ve üzengi gibi savaş malzemeleri yapmışlardır. Türkler yaşam şartları çerçevesinde çeşitli ev eşyaları yaparak ahşap işçiliğine ait örneklerde ortaya koymuşlardır.