Kıyı tipleri nelerdir? Kaç çeşit kıyı tipi vardır? Kıyı tiplerinin özellikleri nelerdir? Kıyı tipleri nasıl oluşmaktadır? Boyuna kıyı nedir? Enine kıyı nedir? Dalmaçya kıyı nedir? Limanlı Kıyı nedir? Ria kıyı nedir? Haliç-Watt tipi kıyılar nelerdir? Fiyort ve skayer tipi kıyılar nelerdir? Mercan kıyılar nedir?
KIYI TİPLERİ NELERDİR? KAÇ ÇEŞİT KIYI TİPİ VARDIR?
Fiyort ve Skyer Tipi Kıyılar: Buzul aşınımı ile oluşmuş vadileri sular altında kalmasıyla meydana gelmişlerdir. En güzel örnekleri Norveç ve İskoçya kıyılarıdır. Ülkemizde bu kıyı tipi görülmez. Buzulların etkisi ile oluşan moren yığınlarının ve buzulların aşındırdığı tepeciklerin sular altında kalmasıyla, yüzlerce adacıktan oluşam kıyılara Skyer Kıyılar denir. Norveç ve Güney Şili kıyıları böyledir.
Ria Tipi Kıyılar: Platoları yaran derin vadilerin sular altında kalmasıyla oluşan kıyılardır. G.B.İrlanda ve K.B.İspanya ’da görülür. Ülkemizde Güney Ege kıyıları, İstanbul ve Çanakkale Boğazları ile Haliç bu tip kıyılardandır.
Liman Tipi Kıyılar: Yüksekliği az olan kıyılardaki derin ve geniş vadilerin sular altında kalmasıyla oluşur. Derinliğin azlığına bağlı olarak kıyı setleriyle oluşmuş doğal limanlarla dolu bir kıyı özelliği gösterir. En güzel örneği Ukrayna’nın Karadeniz kıyılarıdır. (Odesa Limanı) Ülkemizde B. ve K.Çekmece Kıyıları örnek olabilir.
Dalmaçya Kıyıları: Denize paralel uzanan dağların arasındaki vadilerin sular altında kalmasıyla oluşurlar. Bu kıyılara Adriyatik Denizi’nde (Dalmaçya Bölgesi) ve ülkemizde Antalya’da (Kaş İlçesi) rastlanır.
Haliç-Watt Tipi Kıyılar: Gel-git genliğinin (yüksekliğinin) fazla olduğu kıyılarda okyanus sularının akarsu ağızlarından iç kısımlara kadar girerek akarsuyun ağızlarını aşınırması ve genişletmesiyle oluşan kıyılardır. Bu kıyılar önemli limanları barındırır. Ülkemizde gel-git genliği az olduğundan haliç görülmez.
Enine Tipi Kıyılar: Dağların denize dik uzandığı girinti-çıkıntının çok olduğu koylarla ve doğal limanlarla dolu kıyılardır. Ülkemizin Ege Kıyıları böyledir.
Boyuna Tipi Kıyılar: Dağların denize paralel uzandığı girinti ve çıkıntısı olmayan yada çok az olan kıyılardır. Akdeniz ve Karadeniz kıyılarımız böyledir.
Mercan Kıyıları: Deniz suyunun 20 C°’ nin altına düşmediği sığ kıyılarda yağşayan mercanların üstüste birikerek (Resif) oluşturdukarı kıyılardır.
