Konya Bilim Merkezi’nin Sosyal Bilimler Makale Yarışması’ndaki jüri üyeliğim münasebetiyle, geçtiğimiz cumartesi günü Konya’daydım.

İtiraf etmeliyim ki, belediyeler tarafından çoğunlukla reklam amaçlı olarak yapılan tipik yarışmalardan birine müdahil olmanın gönülsüzüğüyle; sevgili dostum Ulvi Kubilay Dündar’ın hatırını da kıramadığımdan gitmiştim Konya’ya.

Bu manada ilk hatam ise, Nevşehir Hacı Bektaş-ı Veli Üniversitesi Rektör Yardımcısı ve Konya Bilim Merkezi Danışma Kurulu Üyesi Ertan Özensel’in başını çektiği bir işin sıradan bir iş olmayacağını ıskalamamdı.

Malum zannımı yerle bir eden fevkalade bir ortam ve sonuçla karşılaşınca, orada olmaktan ve iyi bir işin bir ucunu olsun tutmaktan dolayı —memnuniyet ne demek— bilakis onur duydum.

Bu kanaatlerimin kuru bir güzellemeden ibaret olmadığının ilk delili ise, bizzat Konya Bilim Merkezi’nin kendi varlığıdır.

Merkez’in serüveni; 2008 yılında, Konya Büyükşehir Belediyesi’nin TÜBİTAK Bilim ve Toplum Proje Destek Programı’nın Bilim Merkezi Kurulması Çağrısı’na başvurması ile başlamış.

Birçok büyükşehir arasında yapılan yarışma sonucunda, Konya Büyükşehir Belediyesi’nin projesi “TÜBİTAK Destekli İlk Bilim Merkezi” olma yolunda yürüyüşe geçmiş.

Bu sayede, yaklaşık 100.000 m2 alan üzerine inşa edilen Konya Bilim Merkezi, 26.000 m2 lik kapalı alanı ile Türkiye’de ilk uluslararası çaptaki özelliklere sahip son derece iddialı bir bilim merkezi olarak inşa edilip, eğlenceli bilimsel deneyimlerin halka indirildiği bir tesis olarak 26 Nisan 2014’de faaliyete açılmış.

Merkez’in kuruluş amacı “yenilikçi, araştırmacı ve özgüven sahibi bireylerin yetiştiği bir bilgi toplumunun oluşmasına destek için, her yaştan ziyaretçiye yönelik eğlenceli ve etkileşimli ortamlar sunarak, onları bilim ve teknolojiyle buluşturmak, bilimsel merak ve öğrenme isteği uyandırmak, yeni fikirler üretilmesine imkân sağlamak” şeklinde belirlenmiş.

Nitekim bu maksatla merkez büntesinde 6 farklı sergi galerisi, atölyeler, laboratuvar alanları, planetaryum, gözlem kulesi ve bilim mağazası açılmış.

Açıldığı tarihten bugüne kadar 1.250.000 ziyaretçiyi ağırlayan merkez, Konya Bilim Festivali ile Astronomi Festivali’ne ev sahipliği yapmış. Şimdi de Türkiye Geneli Sosyal Bilimler Makale Yarışması’nı gerçekleştirmiş.

Makale Yarışmasına bu yıl, Türkiye’nin dört bir yerinden 480 makale gönderilmiş. Ekonomi, Dil ve Edebiyat, Din ve Ahlak, Medya ve İletişim, Psikoloji - Sosyoloji ve Felsefe, Tarih ve Coğrafya dallarında yazılan makalelerden ön elemeyi geçen 10’ar makalenin sahipleri, mülakat için, danışman öğretmenleri ve velileri ile birlikte Konya’ya davet edilmiş.

Bilim merkezlerinin nazariyatı ve uygulamaları, Francis Bacon’ın (v. 1626) dilimize Yeni Atlantis adıyla çevrilen kitabına dayandırılıyor. Bilim müzelerinin oluşum süreciyle, bilimsel çalışmaların halka indirilmesine yönelik bir dizi çabadan sonra, ilgili merkezler bugünkü şeklini alıyor.

Bizde ise, konuya ilkin TÜBİTAK sahip çıkmış ancak, ciddi yatırımlar gerektirmesi ve faaliyetlerinin halka dönük olması nedeniyle uygulamasını daha çok belediyeler sahiplenmiş. Konya Belediyesi’nin öncülüğünde ve desteğinde kurulan bu Bilim Merkezi ise en ciddisi, en çalışkanı olarak haklı bir nam kazanmış.

Bilim merkezlerinin nazari ve pratik durumunun ciddiyetine, gerekliliğine ilişkin olarak sizleri, aynı zamanda Konya Bilim Merkezi idrecilerden olan Ali Güney’in editörlüğünü yaptığı Her Yönüyle Bilim Merkezi – Bilim Merkezlerine Dair Kavramsal Bir Okuma adlı kitaba (Çizgi Kitabevi Yayınları, Konya 2017) yönlendirirken, Milli Eğitim Bakanlığı, Konya Büyükşehir Belediyesi, TÜBİTAK, Selçuk Üniversitesi ve Necmettin Erbakan Üniversitesi işbirliği ile gerçekleştirilen, liseler arası Konya Bilim Merkezi Sosyal Bilimler Makale Yarışması’nın ödül törenine, Konya Milletvekili Hacı Ahmet Özdemir ile Konya Belediye Başkanı Uğur İbrahim Altay başta gelmek üzere, Konya’daki bürokratik erkanın tam tekmil olarak teşrif ettiklerini belirtmeliyim.

Ertan Özensel, Ulvi Kubilay Dündar, Abdullah Kasay, Necdet Subaşı ve Tayyar Arı’nın da aralarında yer aldığı on sekiz kişilik jüri heyeti tarafından yapılan mülakatlar neticesinde, Ekonomi dalında Adana Bilim ve Sanat Merkezi’nden Sinemis Işık İlday; Dil ve Edebiyat dalında Aydın Sosyal Bilimler Lisesi’nden Damla Günay; Din ve Ahlak dalında Isparta Süleyman Demirel Fen Lisesi’nden Fatma Hilal Okutan; Medya ve İletişim dalında ise Kayseri Melikgazi Demir Karamancı Anadolu Lisesi’nden Özge İrem Karakaya - Ahsen Şerife Dertli; Psikoloji - Sosyoloji ve Felsefe dalında Ankara Atatürk Lisesi’nden Yasin Uğur Dinç; Tarih ve Coğrafya Dalında ise Kütahya ASE Sosyal Bilimler Lisesi’nden Nesrin Bağırmaz’ın birinciliği elde ettikleri yarışma, ödüllerin sahiplerine verilmesini takiben, Konya Bilim Merkezi’nin sergi ve atölyelerinin gezilmesiyle tamamlandı.

Konya Bilim Merkezi’nin yukarıda kısaca zikrettiğim öneminine tanıklığım ve ilk maksadının fevkinde bir bilimsel değer yüklenen makale yarışmasında bulunuşum nedeniyle, gönülsüz olarak geldiğim mekandan memnun ve mutmain olarak ayrıldım.

Bu güzel işte, emeği geçen herkese çok çok teşekkür ediyorum.