Ayak Divanı, Bâbü’s saade önünde yapılan ayak divanları genellikle padişahın askerî sınıflarla birebir görüşmesi için yapılır. Bu olaya Ayak Divanı adı verilmesinin sebebi, padişah hariç divandakilerin tamamının ayakta durmasından dolayıdır.
Ayak Divanı için padişahın tahtı Bâbü’s saade önüne çıkartılır ve tahtına oturan padişah şikâyetleri dinlerdi.
1602’de Sultan III. Mehmed döneminde Anadolu’da çıkan taşra ayaklanmalarının bastırılamaması sonucu bazı kışkırtıcılar kapıkulu askerlerini harekete geçirterek padişahı Ayak Divanı’na davet etmişlerdi. Bu Ayak Divanı’nda sipahilerin Anadolu’daki durum hakkındaki görüş veistekleri padişaha bildirilmişti.
Savaş döneminde yapılan Ayak Divanları ise genelde savaş meydanında yapılırdı.
Ayak Divanı’nınmühim ve acele işlerin müzakeresi ve derhâl bir karara varılması için padişahın ve serdar-ı ekremin başkanlığında toplandığı da olurdu.
Ayak Divanı’nın en hazini, Sultan IV. Murad zamanında Serdar Hüsrev Paşa’nın azledilince askeritahrik etmesiyle vuku bulmuş ve isyanın önü alınamayınca padişah, 1632’de Bâbü’s saade önünde Ayak Divanı’nı toplamış, ancak asileri teskin edemeyince sadrazamı Hafız Ahmed Paşa’yı onlara teslim etmek zorunda kalmıştır. Osmanlı tarihinin nahoş sayfalarıdır. Sultan IV. Murad’ın bundan sonraki her isyanda çok sert tedbirler almasında, padişahlığının ilk yıllarında yaşadığı bu acının büyük etkisi olmuştur.
