Tornado nedir? Tornado nasıl oluşur? Tornadonun özellikleri nelerdir? Tornadolar hangi yönden gelir? Tornadolar nasıl dağılır?

TORNADO NEDİR?

Meteoroloji sözlüğüne göre, tornado ‘bir kümülünimbüs (Cb) tipi buluttan, yere doğru sarkan şiddetle dönen hava kolonu ya da hava kolonlarıdır’. Bu dönerek hareket eden hava kolonunun tam bir tornado olarak sınıflandırılması için çok kere kolonun bulut tabanından yere kadar uzanması gerekir. 

TORNADOLAR NASIL OLUŞUR?

Sıcak nemli güneyli deniz havası, kuzeyli soğuk kuru hava ve doğulu nisbeten kuru hava ile karşılaştığında, bu şartlar altında çok sayıda kümülünimbüs (Cb) bulutu oluşur. Ancak bunlar tornado oluşturabilirler mi?

Çevre büyük ölçekte tornado için çok elverişli olsa bile, her Cb bir tornado doğurmaz. En yıkıcı ve öldürücü tornadolar süper hücrelerden oluşur. Süper hücrelerin dönderdiği Cb bulutları, radar görüntülerinde bir mesosiklon diye adlandırılır. Süper hücreler ayrıca, dolu zararlarını, tornado dışı kuvvetli rüzgarları, alışılmadık sıklıkta şimşekleri ve sel taşkınlarını meydana getirebilir.

TORNADOLAR NASIL DAĞILIR?

Tornado konusunda bilim adamları tarafından, detaylar hala tartışılmaktadır. Bilinenler, tornadonun, kararsızlığı sağlayan ve sürdüren şartların (ısı, nem,.., gibi) ve büyük ölçekte dönme özelliğini ( vorticity) sağlayan şartların varlığına duyduğu ihtiyaçtır.

Bir kümülünimbüs (Cb) etrafında tornado oluşturan alandaki kararsızlık ya da  büyük ölçekte dönme özelliğini yok etmeye çalışan çok sayıda durum vardır.

Bunlardan biri sağanak yağış alanının dışındaki alandan bulut içine nisbeten soğuk hava girişini sağlayan rüzgar akışıdır. Çok sayıda tornadonun böyle bir akıştan hemen sonra dağıldığı gözlenmiştir. Fırtına gözlemcileri ana sirkülasyonların (mesosiklonlar) dış akımlarla sarmalandığı zaman aynı Cb ya da farklı birinden gelen bu dış akımların, tornadoyu zayıflattığını rapor etmektedir.