İran Dışişleri Bakanı Abbas Erakçi, ABD Başkanı Donald Trump’ın iki hafta önce dile getirdiği nükleer anlaşma teklifinin 31 Mayıs 2025’te Umman tarafından Tahran’a ulaştığını bildirdi. Erakçi, X platformunda yaptığı paylaşımda, Umman Dışişleri Bakanı Bedr el-Busaidi’nin Tahran’a beklenmedik bir ziyaret yaptığını ifade etti. Erakçi, “Değerli kardeşim Umman’ın seçkin Dışişleri Bakanı Busaidi, bugün Tahran’a kısa bir ziyaret gerçekleştirerek, İran halkının ilkeleri, ulusal çıkarları ve hakları doğrultusunda uygun şekilde yanıtlanacak bir ABD teklifinin unsurlarını sundu” şeklinde konuştu.
GÖRÜŞMELER VE ANLAŞMAZLIKLAR
İran ile ABD arasındaki nükleer müzakereler, Umman’ın arabuluculuğunda beş tur görüşmeyle devam ediyor. Taraflar arasında en temel sorun uranyum zenginleştirme konusu. İran, nükleer programını atom bombası üretimini engelleyecek şekilde sınırlama ve bunun karşılığında ekonomik yaptırımların kaldırılmasını istiyor. Ancak ABD, daha önceden düşük düzeyde zenginleştirmeye izin verirken, son zamanlarda İran’ın her düzeyde uranyum zenginleştirme faaliyetini durdurması gerektiğini belirtmiş durumda.
ABD basını, 11 Mayıs günü Umman’da gerçekleştirilen dördüncü tur görüşmeleri sırasında, Trump’ın özel temsilcisi Steve Witkoff’un İran heyetine yazılı bir teklif sunduğuna dair bilgiler aktarmıştı. Trump, bu konuyla ilgili “Evet, bir teklif var. Ama İran hızlı hareket etmeli, yoksa kötü şeyler olacak” sözleriyle Tahran’a baskı yapmıştı. Ancak İran, o dönemde kendisine yazılı bir teklif ulaşmadığını iddia etti.
SÜRECİN ARKA PLANI
Trump, 2018 yılında ABD’yi 2015 yılında imzalanan Kapsamlı Ortak Eylem Planı (JCPOA) isimli nükleer anlaşmadan tek taraflı olarak çekmiş ve İran’a ağır yaptırımlar uygulamıştı. 2025’te yeniden göreve dönmesiyle, İran ile yeni bir anlaşma için diplomasi süreci hızlandı. Nisan ayında Umman’da başlayan dolaylı görüşmeler, Roma’da ve tekrar Umman’da devam etti. İran, yaptırımların kaldırılması karşılığında nükleer programını sınırlamaya açık olduğunu ifade ederken, düşük düzeyde uranyum zenginleştirmeye yönelik yollarını gözden geçiriyor.
