Avrupa Birliği Komisyon Başkanı Ursula Von Der Leyen’in Özbekistan’da AB-Orta Asya Zirvesi’nde Kazakistan, Türkmenistan, Kırgızistan, Tacikistan ve Özbekistan ile bir araya gelerek 12 milyar avroluk anlaşma imzalamıştı.
Anlaşma kapsamında ise bu ülke BM’nin 541 ve 550 sayılı kararlarına destek vererek Kuzey Kıbrıs Türkiye Cumhuriyeti’ne karşı Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’ni Kıbrıs’ın "tek meşru hükümeti" olarak tanıma kararı almışlardı.
BM Güvenlik Konseyi’nin 4. Maddesi kapsamında alınan karar ile Türk devletleri Türkiye’yi Kıbrıs’ta resmi olarak "işgalci güç” olarak kabul etmiş sayıldı.
AB TARAFINDAN EKONOMİK BASKI
Türkiye’den konuya ilişkin herhangi bir resmi açıklama gelmezken AB’nin 5 Orta Asya ülkesine ekonomik baskı kullanarak kararı imzaladıkları iddia edildi.
Kırgızistan ve Tacikistan, Avrupa Birliği’nin ekonomik baskıları nedeniyle bildirideki ilgili bölümlere destek vermek zorunda kaldıkları ifade edildi.
AB'nin bildiriye imza atan ülkelere yardım ve yatırımı kesme tehdidinde bulunduğu öğrenilirken AB’nin Özbekistan’ı Geliştirilmiş Ortaklık Müzakerelerini durdurmak ve yatırımları askıya almakla tehdit ettiği belirtildi.
TÜRKMENİSTAN TARAFSIZLIK STATÜSÜ KAPSAMINDA ÇEKİNCE KOYDU
Ancak Kazakistan herhangi bir yaptırıma maruz kalmadığını ve bu kararı bağımsız bir şekilde aldığını açıklamıştı. Diplomatik kaynaklar ise Kazakistan’ın da perde arkasından baskı uygulandığını öne sürerken Türkmenistan tarafsızlık statüsünde bulunduğu için bildirideki Kıbrıs ile ilgili ifadelere çekince koyduğunu açıkladı.
Türkmenistan, 12 Aralık 1995 tarihinde Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda, aralarında Türkiye'nin de bulunduğu 185 ülkenin oybirliği ile "Daimi Tarafsızlık Statüsü" kazanmış bu kapsamda herhangi bir taraf olmadığı belirtildi.
AİLE İÇİ MESELE KAMUOYUNA YANSITILMADAN ÇÖZÜLECEK
Türkiye ise 5 ülkenin yavru vatan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ne yönelik almış oldukları karara ilişkin kamuoyunda herhangi bir açıklama yapmazken kapalı kapılar ardından diplomatik tepkiler verdiği iddia edildi.
Türk Hükümeti’nin basın önünde Türk Devletleri’ne tepki göstermesinin Rum kesimi ve Yunanistan’ın elini güçlendirme ihtimali olduğu değerlendirildi. Ankara ise bu konuyu “aile içi mesele” olarak değerlendirirken sessiz bir şekilde sorunun çözülmesi için çalışmaların yapılmaya başlandı.
Öte yandan AK Parti Dış İlişkiler Başkanlığı ise Özbekistan’a planladığı ziyareti ertelediği öğrenildi.
