Aldatıcı korelasyon nedir?
İki değişken arasında hiçbir nedensel bağ bulunmadığı zamanlarda kurulan bir korelasyondur.
İlgili literatürde sıklıkla aktarılan ünlü bir aldatıcı korelasyon, bir yangında (X) kullanılan itfaiye arabalarının sayısı ile verilen zamanın miktarı (Y) arasında kurulmuştur. Yangının büyüklüğü (T) bir kez göz önünde bulundurulduktan sonra (yani, büyük ateşlerin daha fazla zarar verdiği ve bu yüzden onları söndürmek üzere daha fazla itfaiye arabasına ihtiyaç duyulduğu belirtildikten sonra) başlangıçtaki ilişki (X ile Y arasındaki) ortadan kalkar. Böylece X—>Y ilişkisi, T—*X, T^Y haline gelmiştir, fakat 7'nin -yangının büyüklüğününönce gelen değişken olduğu yerde X ve Y nedensel bakımdan birbiriyle ilintili değildir. Ayrıca burada, gerçekte aldatıcı olanın korelasyon değil, tersine, örtük nedensel model olduğu da dikkat çekilmelidir: Gerçekten, en büyük hasarın söz konusu olduğu yangınlarda daha fazla itfaiye arabası vardır, ancak
hasarın nedeni itfaiye arabaları değildir.
Benzer biçimde, bazı toplumlarda algılama 16 parfüm ithalinin hacmi ile evlenme çıram arasında yakın bir korelasyon görülür. Oysa çok doğal olarak, daha yakından bir inceleme yapılsa, bu iki fenomen arasında nedensel bir ilişki bulunmadığı hemen anlaşılır. Tersine, bu fenomenlerin ikisi de önsel bir önceki değişkenle (bu örnekte, iktisadi büyümeyle) ilintilidir ve yerel ekonominin canlılığıyla bağlantılı olarak aldatıcı bir tarzda inişli çıkışlı bir seyir izleyecektir.
Korelasyon nedir?
Bir değişkenin miktarında görülen bir değişiklik, başka bir değişkenin miktarında onunla karşılaştırabilir bir değişiklikle birlikte görülüyorsa ve ilk değişkenin miktarı değişmeden diğer değişkenin miktarı değişmiyorsa, o zaman bu değişkenlerin birbiriyle ilişkili oldukları söylenebilir. Bu ilişkiye korelasyon adı verilir.
