2022 yılının önemli gök olaylarından biri olan Güneş Tutulması bu sene Ramazan-ı Şerif'e denk geldi. Resulullah (S.A.V)'in de buyurduğu, "Ay veya güneş tutulmasını gördüğünüz zaman, açılıncaya kadar namaz kılın, dua edin." ifadeleri bu gök olayının ne denli dikkat çekici ve önemli olduğunu ortaya koyuyor. Güneş Tutulması esnasında namaz kılmaya Küsuf adı verilir. Peki Güneş tutulması ne zaman? saat kaçta? Küsuf nedir? nasıl kılınır? Peygamber efendimiz Güneş Tutulmasıyla ilgili ne söyledi? İşte bütün detaylar...

GÜNEŞ TUTULMASI NE ZAMAN, SAAT KAÇTA?

2022 yılının önemli gök olaylarının yer aldığı takvime göre, bu yılın ilk Güneş tutulması 30 Nisan 23:27'de gerçekleşecek ve yaklaşık 4 saat sürecek.

2022 GÜNEŞ TUTULMASI TÜRKİYE'DEN İZLENEBİLECEK Mİ?

Güneş tutulması Antarktika, Güney Amerika, Pasifik okyanusundan izlenecek fakat Türkiye'den izlenemeyecek. Bir sonraki Güneş tutulması ise 20 Nisan 2023'te, yani seneye yaşanacak. Bu tutulma, hem tam Güneş tutulması hem de "ateş çemberi" veya halkalı Güneş tutulması özelliklerini gösteren melez bir tutulma olacak.

GÜNEŞ TUTULMASI NASIL GERÇEKLEŞİR?

Ay Güneş'ten yaklaşık 400 kere daha küçüktür ancak bize Güneş'ten 400 kere daha yakın olduğu için gökyüzünde ikisi de aynı büyüklükte gözükmektedir.

Bir Güneş Tutulması, Ay'ın Güneş ile Dünya arasına girmesi ve bazı özel koşulların sağlanması neticesinde meydana gelir. Tutulmanın olabilmesi için, Ay'ın Yeniay safhasında olması ve yer etrafındaki yörüngesinin düzlemi ile Yer'in Güneş etrafındaki yörünge düzleminin arakesit noktaları doğrultusunun Güneş'in merkezinden geçmesi gerekmektedir. Diğer bir deyişle Güneş Ay ve Dünya aynı doğrultuda olmalıdır.

Bilindiği üzere bir yıl içerisinde 12 ay vardır. Yani Ay, Dünya etrafında yılda 12 kez dolanır. Dolayısıyla,eğer Ay'ın yörünge düzlemi Dünya'nınkiyle çakışık olsaydı, bir yılda 12 kez Güneş tutulması meydana gelebilirdi. Fakat durum böyle değildir. Ay'ın yörünge düzlemi ile Dünya'nınki arasında yaklaşık 5° 9' lık bir açı vardır. Bu açı nedeniyle Dünya, Ay ve Güneş, Ay'ın Dünya etrafındaki her dolanımında tam olarak aynı doğrultuda bulunmazlar. 

Böylece her ay bir Güneş tutulması oluşmaz. Nitekim bir yılda en az iki, en çok beş Güneş tutulması meydana gelebilir.

PEYGAMBERİMİZ AY VE GÜNEŞ TUTULMASI HAKKINDA NE DEMİŞTİR?

Resûl-i Kibriyâ Efendimiz (s.a.v), oğlu İbrahim’in öldüğü gün güneş tutulması üzerine şöyle demiştir: “Ay ve güneş Allah’ın varlığını ve kudretini gösteren alametlerdir. Bunlar hiç kimsenin ölümünden veya yaşamasından/doğmasından dolayı tutulmazlar. Ay veya güneş tutulmasını gördüğünüz zaman, açılıncaya kadar namaz kılın, dua edin.” (Buhari, Küsuf, 1, 15; Müslim, Küsuf, 5).

KÜSUF VE HÜSUF NAMAZI NEDİR? NASIL KILINIR?

Küsuf ve hüsuf namazı nedir?

Küsûf ve Hüsûf Namazları (Güneş ve Ay tutulması esnasında namaz)

Güneş tutulmasına küsûf, ay tutulmasına hüsûf denir. Peygamberimiz oğlu İbrâhim'in öldüğü gün güneş tutulması üzerine şöyle demiştir:

"Ay ve güneş Allah'ın varlığını ve kudretini gösteren alâmetlerdir. Bunlar hiç kimsenin ölümünden veya yaşamasından/doğmasından dolayı tutulmazlar. Ay veya güneş tutulmasını gördüğünüz zaman, açılıncaya kadar namaz kılın, dua edin" (Buhârî, “Küsûf”, 1, 15).

Küsuf ve hüsuf namazı nasıl kılınır, kaç rekattır?

Güneş tutulduğu zaman, ezansız ve kametsiz olarak, en az iki rek'at olmak üzere ister yalnız ve ister cemaatle Küsüf Namazı kılınır. İmam her rek'atta normal namazlara göre daha uzun ve açıktan kıraatte bulunur. Namazdan sonra imam kıbleye karşı ayakta veya cemaate dönük şekilde oturarak dua eder. Cemaatle kılınmadığı durumlarda bu namaz tek başına da kılınabilir.
Küsûf namazının sünnet olduğu ve cemaatle kılınmasının daha faziletli sayıldığı konusunda müctehidler arasında görüş birliği  vardır.

Şiddetli rüzgâr, aşırı yağmur, aşırı soğuk ve benzeri durumlarda, bunların can ve mal kaybına yol açabilecek doğal âfete dönüşmemesi için dua etmek ve bu anlamda iki rek‘at namaz kılmak güzel (müstehap) bulunmuştur. Nitekim Peygamberimiz şiddetli bir rüzgâr estiğinde şöyle dua etmiştir:

"Allahım! Senden rüzgârın en hayırlısını, rüzgârla gönderdiklerinin en hayırlısını isterim. bu rüzgârın kötülüğünden, bu rüzgârdakilerin kötülüğünden ve rüzgârla gönderdiğin şeylerin kötülüğünden sana sığınırım" (Tirmizî, “Da‘avât”, 48, 88; Müslim, “İstiska”, 15).

Bu durumlarda namaz ve dua, tabiat olaylarının insanlarda ve çevrede hâsıl edebileceği olumsuz etkilere karşı Allah'tan yardım dileme mahiyetindedir.