Osmanlı'da bir merhamet ve medeniyet hareketi olarak kuş evleri

Osmanlı'nın Selçuklu'dan miras aldığı Türk-İslam medeniyetini daha ileriye götürmeyi amaçlayan misyonu fikir ve fikrin tesir edebileceği her türlü meselenin ilerlemesini sağlamıştır. Kadirşinas Osmanlı devraldığı bu mirasın önemini fark etmiş ve medeniyet hareketini İslam minvalinde sürdürmüştür. Kuş evleri de bu medeniyet hareketinin mimari alandaki teazahürüdür.

Kuş evleri umumiyetle saka, kırlangıç gibi küçük kuşlar için olup yapının güneşe bakan cephesinde bulunurlardı. Kuş köşkleri olarak da anılan kuş evleri; ev­ler, köşkler, saraylar, cami ve mescidler, medreseler, hanlar, kütüphaneler, türbeler, köprü­ler, çeşmeler vb. yapılarda bulunabilirler.

İtalyan Yazar Edmondo De Amicis'in Osmanlı'nın kuşlara gösterdiği merhamet hakkında söyledikleri:

"Türkler için bu kuşların her birinin tatlı bir önemi ve müşfik bir anlamı var. Kumrular aşıklar içindir, kırlangıçlar yuva yaptıkları damları yangından korurlar, leylekler her sene Mekke'ye hacca gider, yalıçapkınlar insanların ruhlarını cennete taşır. İşte bu yüzden insanlar bu kuşları hem minnet hem de Allah sevgisiyle korur ve beslerler. Kuşlar da evleri, denizi ve mezarlıkları canlandırır."