Osmanlı devletinde, tarihi olayların kaydı ve yazılması için onsekizinci asırdan itibaren görevlendirilen resmi memurlara verilen addır. Bu kişiler tarafından kaleme alınan ve günlük olayların kayıtlı olduğu defter/kitaplara vakâyinâme denmiş ve bunlar sonraki kuşakların geçmişi birinci el kaynaklardan öğrenmesin de önemli rol oynamış vesikalardır.
Önemli vakanüvisler (kronolojik olarak) şunlardır:
Nâima, Râşid, Suphi, Izzî, Vâsıf, Cevdet, Âsım, Şânizâde, Lütfi.
Vakanüvislerin yazdıkları, Osmanlı Türkçesi nesir örneklerinden olduğundan, Türk nesrinin gelişmesine de bir bakıma katkıda bulunmuş, nesir tarihimizin izlenmesinde başvuru metinleri olmuştur.
