Fütürizm ne demektir?
Gelecekçilik. Geleneğin, geçmişin değer yargılarına karşı çıkarak çağın getirdiklerini yücelten, teknolojiyi daha da özel de makinalaşmayı öven, bakışını geleceğe çeviren sanat akımıdır. Fütüristler; müze, kütüphane, akademi gibi geçmişin mirasını bugüne taşıyan kuruluşlara da ilgi duymazlar.
Yeni anlatım biçimleri deneyerek çağdaş yaşantının baş döndürücü hızını, hızlı yaşamayı konu edinen fütürizm, sanat çevrelerinde fazla ilgi görmemiş, kalıcı olamamış; yerini sonradan ortaya çıkan dadaizm ve gerçeküstücülük akımlarına bırakmıştır.
Akımın öncüsü kimdir?
Söz konusu akımın kurucusu ve öncüsü İtalyan şair Filippo Tommaso Marinetti'dir (1876-1944). Avrupa sanatında ve düşüncesinde değişimin başlangıç yeri olan İtalya'da, Marinetti ve arkadaşlarının 22 Şubat 1909'da Figaro gazetesinde yayımladıkları sanat bildirgesi, adeta, sanat ve edebiyat tarihinde bir ihtilal sayılmıştır.
Marinetti ve arkadaşlarının bildirgesi ve içeriği
Adı geçen grubun 1912 yılında yayımladıkları ikinci bildirgede ise yeni bir dil anlayışına yer verilmiştir: Kelimeler hürdür, cümle düzeni ve bütün noktalama işaretleri terk edilmiştir, sürekliliği ifade edebilmek için fiiller masdar halinde kullanılmalıdır, ifadeyi çarpıtan sıfatlar ve cümleye hantallık veren zarflar terk edilmelidir, kelimeler tek başlarına yani çıplak olarak kullanılmalıdırlar, şiirde geleneğe bağlı ne varsa (vezin, kafiye, nazım biçimleri vb.) hepsi atılmalı, serbest nazım kullanılmalıdır.
Fütürizmin Rusya'daki tesiri ve akımın Türk edebiyatındaki temsilcisi
Fütürizm, en çok Bolşevik İhtilali'nden (1917) sonra Rusya'da rağbet görmüş, uzun müddet yaşamıştır. Rus edebiyatında en önemli temsilcisi Vladimir Mayakovski'dir (1893-1930). Adı geçen şairin tesiri altında kalan ve geleneksel değerlere, geçmişin mirasına bir sünger çekmeyi amaç edinen Türk şairi Nazım Hikmet (1902-1963); fütürizmin edebiyatımızdaki en ateşli temsilcisi sayılır.
