İyot nedir?
Bazı besin kaynaklarında doğal olarak bulunan ancak vücudun kendi kendine üretemediği bir mineraldir.
Enerji metabolizması başta olmak üzere vücutta pek çok önemli göreve sahiptir. Tiroid hormonları arasında yer alan tiroksin ve triyodotironinin önemli bir bileşenidir. Tiroid hormonları protein sentezi gibi vücutta gerçekleşen birçok biyokimyasal reaksiyonu düzenler. Bunun yanı sıra anne karnındaki fetüsün ve bebeklerin iskelet ve merkezi sinir sisteminin gelişiminde de önemli rol oynar.
İyotun kaynağı nedir?
Besinlerde bulunan iyotun mineralinin kaynağı topraktır. İyotun ana kaynağı denizlerdir. En çok iyot deniz yosununda bulunmaktadır. Yosun tüketimi ülkemizde görülmese de iyot kaynağı olarak tuzu kullanmaktayız. Türkiye'de özellikle Karadeniz Bölgesi'nin toprağı iyot bakımından oldukça fakirdir.
İyot eksikliği nerelerde görülür?
Topraklarda değişen miktarlarda iyot bulunur. Dünyanın bazı bölgelerinde iyot bakımından fakir topraklar üzerinde yaşayanlarda iyot eksikliği görülür. Bu da birçok hastalığa neden olabilir.
İyot gereksinimi ne kadardır?
Vücudun günlük fonksiyonlarını sorunsuz bir şekilde yerine getirebilmesi için iyot gereksiniminin tam olarak karşılanması elzemdir. İyot gereksiniminin ne kadar olduğu, yaşa göre değişkenlik gösterir. 0-5 yaş arası çocuklarda 90 mcg/gün, 6-12 yaş arası çocuklarda 120 mcg/gün, gençlerde ve yetişkinlerde 150 mcg/gün, hamilelik ve emzirme döneminde ise 200-300 mcg/gün iyot gereksinimi söz konusudur.
İyot eksikliği belirtileri nelerdir?
Boyunda şişlik (guatr oluşumu)
Cilt kuruluğu
Üşüme ve titreme
Sürekli yorgunluk
Kabızlık
Kolesterol yüksekliği (hiperlipidemi)
Kilo alma
Bilinç bulanıklığı ve unutkanlık (demans)
Kalp ritminin yavaşlaması, bayılma ve baş dönmesi
Depresyon
Yüksek kolesterol
Kas gücünde azalma
Depresyon
Saç dökülmesi
Kas ve kemik hastalıkları
İyot eksikliği tedavisi nasıl uygulanır?
İyot eksikliklerinde takviyeler genel olarak ağızdan alınan haplar veya iyot damlaları şeklinde uygulanır. Hamilelik döneminde artan iyot ihtiyacının karşılanması için genellikle hekim tarafından iyot içeren mineral takviyeleri reçetelendirilir.
İyot eksikliği olanler nelerden uzak durmalı?
İyot eksikliği olanlar brokoli, karnabahar, brüksel lahanası, turp, şalgam, lahana, kara lahana, ıspanak, tatlı patates, soya sütü ve soya fasulyesinden uzak durmalı. Bu besinler guatr yapıcı besinler olarak da adlandırılır ve tiroid bezinde iyotun tutulumunu güçleştirir.
İyotun sağlığa faydaları nelerdir?
Birçok kanser türünün önlenmesinde bir numara ilaçtır, bir numaralı maddedir. İyot tiroit bezini çok iyi çalıştırır, prostat ve meme kanserini engeller. Mental berraklıgı sağlar. Yani zeka seviyesinin daha yüksek olmasını sağlar.
