AB, bu kolaylılık adımını atmadan önce ise vize ücretlerinin yüksekliği ve randevu almanın zorluğu sebebiyle pek çok vatandaşın eleştirileriyle karşı karşıya kalmıştı. 2023 yılında Schengen vizesi başvuru ücreti, 6 yaşından küçük başvuru sahiplerine ücretsiz iken, 6-12 yaş arasındakilere 40 Euro, 12 yaşından büyüklere ise 80 Euro değerindeydi.
Ücretinin yanında vize başvurusu almakta yaşanan zorluklar ise ilgili bakanlıkların da devreye girmesine yol açmıştı. Bu kapsamda, vize konusundaki sıkıntıların farkında olduklarını belirten Ticaret Bakanı Ömer Bolat, AB ülkeleriyle temasların devam ettiğini belirterek, AB'den vize kolaylığı sözünü aldıklarını duyurmuştu. Ancak, Schengen vizesine yönelik yeni düzenleme, vatandaşlar için pek çok soru işaretini de beraberinde getirdi.
BBC Türkçe de dijital Schengen vizesine yönelik merak edilenleri 8 soruda cevapladı. İşte konuyla ilgili merak edilen 8 soru ve yanıtları:
1 - Dijital vize başvurusu ne zaman yürürlüğe girecek?
AB Seyahat Bilgileri ve Seyahat Yetkilendirme Sistemi (ETIAS) üzerinden dijital başvuru platformun geliştirilmesi 2024'te başlayacak. Başvuruların 2026'dan itibaren başlaması öngörülüyor. 5 yıllık geçiş döneminin ardından tüm üye ülkeler 2031'de dijital başvuru sistemini kullanmaya başlayacak.
2 - Dijital başvuru ile vize almak kolaylaşacak mı?
Yeni düzenleme ile vize başvurusu daha kolay yapılabilecek. Başvuru sahipleri, konsolosluk ya da büyükelçiliklere gitmek zorunda kalmayacak. Ancak başvuru için gerekli belge ve değerlendirme koşullarında bir değişiklik olmayacak. Gerekli koşullara sahip olmayan kişilerin başvurusu reddedilecek.
3- Dijital Schengen vizesi başvurusu nasıl yapılacak?
Schengen vizesine ihtiyaç duyan kişiler önce sistem üzerinde güvenli bir hesap oluşturacak. Bu hesap üzerinden başvuru formu doldurup, kendilerinden istenen gerekli belgeleri yükleyecekler. Daha sonra vize ücretini internet üzerinden ödeyerek başvurularını tamamlayacaklar.
Sistem, başvuruyu otomatik olarak seyahatin ana varış noktasının bulunduğu Schengen ülkesine yönlendirecek. Başvuru sahipleri, başvurularının durumunu platform üzerinden takip edebilecek. Vize onaylandıktan sonra, başvuru sahipleri vizelerine internet üzerinden erişebilecek. Gerekirse vize süreleri online olarak da uzatılabilecek. Başvuru sahipleri ayrıca sıkça sorulan sorular gibi uygulamalarla, işlem sırasında gerekli desteği alabilecekler.
4 - Dijital vize daha mı güvenli olacak?
AB Komisyonu’na göre pasaportlara işlenen kâğıt üzerindeki vizeler, dolandırıcılık ve hırsızlığa karşı daha hassas. Bu da AB'nin güvenliği için risk oluşturuyor. Ancak dijital vizeyle Vize Bilgi Sistemi'nde bir tür elektronik dosya olacak ve bu nedenle artık sahtecilik ve dolandırıcılık önlenebilecek.
5 - Dijital ortam dışında hâlâ kağıda basılı vize için de başvuru yapılabilecek mi?
Schengen vizesi konusunda özel sebepler söz konusu olduğunda, özel hükümler uygulanabilecek ve kâğıt üzerinde vize talep edilebilecek. Ayrıca serbest dolaşım haklarını kullanan AB/Avrupa Ekonomik Alanı vatandaşlarının aile üyeleri de başvurularını kağıt üzerinde sunabilecek.
6- Vize başvurusu için yine de konsolosluğa gitmek gerekecek mi?
Tüm başvuru sahipleri, işlemlerini internet üzerinden tamamlayabilecek. Ancak, ilk kez Schengen ülkelerine seyahat edecek olanlar ile biyometrik bilgilerinin süresi dolan başvuru sahiplerinin yine de konsolosluk veya vize başvuru merkezine, biyometrik belgelerini bizzat ibraz etmeleri gerekecek. Bu işlemler için randevu ise internet üzerinden alınabilecek.
7 - Bütün AB ülkeleri için ortak bir başvurunun yararları ne?
Başvuru sahipleri, gönderdikleri tüm vize başvurularına tek bir hesaptan erişebilecek. Komisyon, her üye ülkeye ait ulusal portalları aşamalı olarak kaldırmayı ve bunları AB düzeyinde tek bir uygulama platformuyla değiştirmeyi öngörüyor. Uygulama yürürlüğe girdikten sonra 5 yıl içinde ulusal platformlar aşamalı olarak kaldırılacak. Başvuru sahiplerinin kişisel verileri, büyük bir güvenlik sistemi içinde korunacak.
8- Dijital Schengen başvurusu Romanya, Bulgaristan ve Kıbrıs için de geçerli olacak mı?
Dijital vize başvurusu, öneri yasalaştıktan sonra, Schengen müktesebatını tam olarak uygulayan ülkeler tarafından kullanılmaya başlanacak. İrlanda, Bulgaristan, Romanya ve Kıbrıs ile birlikte İzlanda, Norveç, Lihtenştayn ve İsviçre, Schengen müktesebatını tam olarak uygulamıyorlar. Schengen vizesi vermeyen ve vize bilgi sistemine erişimleri bulunmayan ülkeler, dijital başvuru kapsamında olmayacak.
