Rusya'nın Ukrayna işgali bugün itibarıyla 50'inci gününe girerken, Rus donanması Karadeniz'de çok ağır bir darbe aldı. Mart ayı ortasında Rus donanmasına ilk büyük darbeyi indiren Ukrayna ordusu, Azak Denizi kıyısındaki Berdyansk limanında bir Rus savaş gemisini vurdu. İşgalin birinci ayının dolduğu gün gerçekleşen saldırıda, Berdyansk limanında demirli Rus savaş gemilerindeki devasa patlamalar birçok farklı açıdan kaydedildi ve videolar sosyal medyada paylaşıldı.
Ukraynalı yetkililer, Rusya'nın büyük çıkarma gemisi Orsk'un sulara gömüldüğünü açıkladı. Daha sonra yapılan açıklamada ise batırılan geminin Rusya'nın büyük savaş gemilerinden Saratov olduğu aktarıldı. Orsk patlamalarda ağır hasar alırken, Caesar Kunikov ve Novocherkassk gibi çıkarma gemileri de hasar gördü.
Dünya çapında büyük yankı uyandıran liman saldırısı, uydular tarafından da görüntülendi. Planet Labs, Berdyansk limanındaki Rus savaş gemilerinden gökyüzüne yükselen yoğun dumanın yer aldığı fotoğrafı paylaştı, birkaç gün sonra ise geride kalan gemi kalıntısının fotoğrafını geçti.
Donanma saldırısına ilişkin hiçbir açıklama yapmayan Rusya'nın, gemiden geriye kalanları olduğu gibi bıraktığı göze çarptı. Birkaç ayrı noktadaki devasa deliklerin dikkat çektiği savaş gemisinin vurulduğu, uydu fotoğrafıyla da kanıtlandı.
NEPTÜN FÜZELERİ ATEŞLENDİ
Mart ayındaki ilk saldırıdan sonra Ukraynalılar bu kez Rusya'nın Karadeniz Filosu'ndaki en büyük gemisi Moskva'yı (Moskova) hedef aldı. Ukrayna ordusu, Karadeniz Filosu'nun kalbi Moskva'nın iki Neptün seyir füzesiyle vurulduğunu duyurdu.
Odessa Valisi Maksim Marchenko, Telegram hesabından "Moskva isimli gemi Yılan Adası'ndaki askerlerimizin defettiği yere gitti. Neptün roketleri Rus gemisine ağır hasarlar verdi. Yaşasın Ukrayna" diye yazdı.
Ukrayna Devlet Başkanlığı Ofisi Danışmanı Aleksey Arestovich ise, "Yılan Adası'nı kuşatan Moskva isimli 510 mürettebatlı gemi vuruldu" ifadesini kullandı.
Geminin nerede vurulduğu henüz bilinmiyor. Ukrayna'dan yüzlerce uydu fotoğrafı paylaşan teknoloji şirketi Maxar, Moskva savaş gemisini 7 Mart tarihinde Kırım'daki Sivastopol limanında görüntülemişti.
Rusya Savunma Bakanlığı ise, Moskva kruvazör gemisinde bir patlama olduğunu ve yangın çıktığını açıkladı. Rusya açıklamasında geminin ağır hasar aldığı da kabul edildi. Gemideki mürettebat tahliye edilirken, Rus yetkililer yangının ve patlamanın soruşturulduğu belirtildi.
Rusya uzmanı Rob Lee, Moskva'nın saldırıya uğramasıyla birlikte Karadeniz'deki Rus filosunun bir büyük gemisini daha kaybettiğini bildiriyor. Lee, Raptor tipi bir Rus devriye botunun da savaşın ilk haftalarında füzeyle batırıldığını hatırlatıyor.
CNN International'a konuşan King's College profesörlerinden Alessio Patalano, Moskva'nın vurulmasının Rusya için 'çok büyük bir darbe' olarak niteledi. Savaş ve strateji alanında çalışan Prof. Patalano, geminin kaybedilmesinin politik ve sembolik mesajlarının da bulunduğunu kaydediyor.
ABD Deniz Kuvvetleri'nden emekli kaptan ve eski ABD Deniz Kuvvetleri Komutanı Carl Schuster ise, "Yalnızca bir balistik füze denizaltısının veya Kutznetsov'un (Rusya'nın tek uçak gemisi) kaybı, Rusların moraline ve donanmanın Rus halkı nezdindeki itibarına daha ciddi bir darbe indirebilirdi" dedi.
YILAN ADASI SALDIRISINDA KULLANILDI
Moskva, Rusya'nın 24 Şubat'ta Ukrayna'yı işgaliyle başlayan savaşın ilk günlerinde, Karadeniz'de Tuna Deltası açıklarındaki Yılan Adası'na yönelik saldırıda kullanılmasıyla gündeme gelmişti. Adayı savunan Ukrayna sınır muhafızları başta teslim olmamış, gemidekilere "Cehenneme gidin" diye bağırmıştı.
Ukrayna yetkililerinin önce öldüklerini açıkladığı sınır muhafızlarının daha sonra esir alınarak Rusya'nın 2014'te ilhak ettiği Kırım'a götürüldüğü bildirilmişti.
Ukrayna basını, kruvazörünün, 8 yıl önce Kırım'ın ilhakı sırasında, Ukrayna gemilerinin sahilden ayrılmasını engellediğini yazmıştı.
KARADENİZ FİLOSUNUN KALBİ
Moskova kruvazörü, Sovyetler Birliği döneminde, halen Ukrayna'ya ait olan ve işgal sonrası Rus birliklerinin sık sık bombaladığı ülkenin güneyindeki Mykolaiv kentinde inşa edildi. 186 metre uzunluğundaki gemi 1979'da denize indirildi, ilk adı Slava'ydı.
Daha sonra adı Moskova olarak değiştirilen gemi, 2000'de Karadeniz filosunun kalbi oldu, 2020'de tadilattan geçirildi. Kruvazör, 16 adet 700 kilometrelik menzile sahip P-1000 Vulkan tipi gemisavar füzeleri ile S-300 hava savunma sistemiyle donatıldı.
2015'te Akdeniz'de Rus donanmasının daimi görev gücünün yönetildiği gemi, Suriye'deki Rusya'ya ait Hmeymim Hava Üssü'nün korunmasında da önemli rol oynamıştı.
