Pilot Uygulama Afyonkarahisar’da Başladı, Sistem Hem Umut Hem Sorumluluk Taşıyor
Türkiye'de korunmaya ihtiyacı olan çocuklara yönelik sosyal hizmet modelleri yeni bir aşamaya geçti. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Avrupa Birliği Delegasyonu desteği ve UNICEF işbirliğiyle geliştirilen "Türkiye'de Koruyucu Aile Sisteminin Güçlendirilmesi Projesi" kapsamında, "Geçici Koruyucu Aile Hizmeti" ilk kez uygulamaya alındı. Projenin ilk yararlanıcısı ise Afyonkarahisar’da geçici koruyucu ailesiyle Kurban Bayramı’nı geçiren Asel bebek oldu.
Aile Ortamı Kuruma Alternatif Oluyor
Yeni sistem, çocukların kurumsal bakıma alınmadan önce güvenli, sıcak ve şefkat dolu bir aile ortamında geçici süreyle barındırılmasını amaçlıyor. Bu doğrultuda, Afyonkarahisar’da pilot uygulama başlatıldı ve Akman çifti, Türkiye'de geçici koruyucu aile sözleşmesini imzalayan ilk aile olarak tarihe geçti. Gerekli eğitim ve değerlendirme süreçlerini tamamlayan çift, Asel bebeğe sevgi dolu bir yuva sundu.
11 İlde Başladı, 30 İl Planlandı
Uygulama ilk etapta Ankara, İzmir, Afyonkarahisar, Kahramanmaraş, Mersin, Bursa, Zonguldak, Tekirdağ, Eskişehir, Muş ve Şanlıurfa illerinde hayata geçirildi. Toplam 30 pilot ilde yaygınlaştırılması hedeflenen modelle, çocukların devlet himayesi altına alınmadan önce psikolojik ve fiziksel olarak daha sağlıklı bir geçiş süreci yaşamaları hedefleniyor.
Geçici Koruyucu Ailelik Nedir?
Geçici koruyucu ailelik, birkaç gün ile üç ay arasında sürebilen ancak etkisi çocuğun hayatı boyunca hissedilebilecek bir bakım modeli. Özellikle ailesine geri dönme ihtimali olan, hizmet planı netleşmemiş ya da geçici olarak koruma altına alınması gereken çocuklar için tasarlanmış bir destek mekanizması.
Modelin Güçlü Yanları
-
Kurumsal bakımın psikolojik etkilerinden uzak tutma avantajı sunuyor.
-
Aile ortamında birebir ilgi, çocukların duygusal gelişimini olumlu yönde etkiliyor.
-
Koruyucu aile olmak isteyen bireyler için daha esnek ve kısa süreli bir model.
-
Gönüllülük temelli olduğu için toplumun sosyal sorumluluk bilincini artırıyor.
Olası Riskler ve Toplumsal Sıkıntılar
Uzmanlara göre bu yenilikçi model, doğru uygulanmadığı takdirde bazı toplumsal ve sistemsel riskler barındırıyor:
-
Yetersiz denetim durumunda çocukların istismar ve ihmal riski doğabilir.
-
Geçici bağlanmalar, çocuklarda terk edilme duygusuna ve bağlanma problemlerine yol açabilir.
-
Koruyucu ailelerin motivasyonları titizlikle değerlendirilmediği takdirde, sistem suistimale açık hale gelebilir.
-
Mahremiyet ve kültürel uyum konularında dikkatli olunmazsa, çocuğun kimlik gelişimi zarar görebilir.
-
Sistemin yaygınlaştırılmasında bölgesel eşitsizlik ve adaletsiz yerleştirme gibi yapısal sorunlar baş gösterebilir.
Bakanlıktan Açıklama: “Çocukların Yanındayız”
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Çocuk Hizmetleri Genel Müdürü Ayşegül Yıldırım Kara, sistemin çocukların iyilik hali için umut vadettiğini belirterek, “Kuruluş öncesi çocuklara uzanan şefkat eli, onlara hayat boyu taşıyacakları bir güven duygusu kazandıracaktır” dedi. Uygulamanın ilk sözleşme törenine Bakanlık üst düzey yöneticileri de çevrim içi olarak katıldı.
Gelecek Adımlar: Yaygınlaşma ve Sürdürülebilirlik
Pilot uygulama sonuçlarına göre modelin Türkiye genelinde yaygınlaştırılması hedefleniyor. Ancak bu süreçte, etik kuralların net çizilmesi, psikososyal destek mekanizmalarının güçlendirilmesi ve düzenli denetim büyük önem taşıyor. Aksi halde bu iyi niyetli girişim, sistemsel zaaflara açık hale gelebilir.
Asel bebek için umut dolu bir başlangıç olan geçici koruyucu ailelik, Türkiye’de koruyucu bakım alanında yeni bir dönemin kapısını aralıyor. Ancak her yenilik gibi bu sistemin de başarıya ulaşması için yalnızca iyi niyet değil, sistemli uygulama, bilimsel rehberlik ve toplumsal bilinç gerekiyor.
