Okuyacaklarınız, İngiliz Türkçülüğü ile İngiliz Kürtçülüğünün işbirliğinde İngilizlerin kapattığı Kars İslâm Şurası’ndan İngiliz-İran patentli fason Göyçe-Zengezur Türk Devleti'nin bir acayip ve bir o kadar da garip hikayesi.

Türkiye ve Rusya; 1919’dan bugüne hem gizli müttefik hem de zor zamanların iki dostu. Bolşevik Devrim’e katkı sunan Türk unsurların etkisiyle, Sovyetler Birliği, Ankara Hükümeti’nin, Birleşik Krallık’a karşı savaşını desteklemişti. İstiklal Harbi’nde askeri kurmayların ve askeri diplomasinin başarısı, Fransızların, İtalyanların ve İngilizlerin aralarındaki anlaşmazlıklardan yararlanan askeri liderlik ile “Mustafa Kemal Atatürk / Fevzi Çakmak / Kazım Karabekir” üçlüsünün, proletarya devrimini gerçekleştiren Sovyet Rusya’nın desteğini almasıyla çok yakından ilgilidir.

Kars İslâm Şurası veya Kars Sovyeti…
31 Ağustos 1913´te Gümülcine’de Teşkilatı Mahsusa öncülüğünde kurulan kısa ömürlü Garbi Trakya Hükümeti Muvakkatesi / Batı Trakya Geçici Hükümeti daha sonra kurulacak olan Kars İslam Şurası’na örnek model olmuştur. Balkan Savaşları sonrasında Batı Trakya'da Türkler ve Pomaklar başta olmak üzere çoğunluğunu Müslüman ahalinin oluşturduğu 52 gün ancak ayakta kalabilen Batı Trakya Bağımsız Hükûmeti'nin ulusal marşı Süleyman Askeri tarafından günümüzde ABD’nin askeri yığınak yaptığı Dedeağaç'ta yazılmıştı.

Egemenlik hakkını ciddiye alan Batı Trakya Bağımsız Hükûmeti Devleti, Yunan ve Bulgar posta pullarını geçersiz sayarak kendininkilerini bastırmıştı. Geçici Hükûmet, bütün bölgede teşkilatını kurmuş, 30.000 kişilik bir de savunma gücü oluşturmuş, bağımsızlığını ilan eden yeni yönetim, ilk olarak ülkenin sınırlarını belirlemiş, bağımsız devletin sembolü olan ay yıldızlı, yeşil, beyaz bayrağı resmi binalara çekmişti. Bütçesini hazırlamış, pul bastırarak, pasaport uygulamasına geçmişti. Bu arada Osmanlı yasa ve tüzükleri aynen kabul edilerek davalara da Garbi Trakya Adliyesi bakmaya başlamıştı. Selanik doğumlu bir Yahudi olan Emanuel Karasu (Carasso) tarafından resmi bir haber ajansı kurulmuş; Fransızca  ve Türkçe olarak Müstakil-Indépendant adında bir gazete çıkarılmıştı.

1. Dünya Savaşı sonunda 30 Ekim 1918'de imzalanan Mondros Mütarekesi, Osmanlı ordusunun Güney Kafkasya'dan çekilmesini öngörmüştür. Osmanlı Devleti, bu hükme uyarak 4 Aralık 1918 tarihinde askerlerini 1877 yılından önceki Rusya sınırına aynı uzaklıktaki yere çekecektir. Fakat Kars'tan askerlerini 2 ay sonra çekme kararı almıştır. 17-18 Ocak 1919 tarihleri arasında gerçekleştirilen Büyük Kars Kongresi’nin sonucunda kurulan ve 12 Nisan’da İngilizlerin Kars’ı işgal etmeleriyle son bulan geçici hükûmet, Cenub-ı Garbi Kafkas Hükümet-i Muvakkate-i Milliyesi / Cenub-ı Garbi Kafkas Hükümet-i Cumhuriyesi adını taşıyordu.

Bu  Kars Şura/Sovyet’i; Bolşevik Devrimi’nin etkisi altında yeni bir idari yapılanma olarak ortaya çıkmıştı.  Osmanlı topraklarında yaşanan Elviye-i Selâse’nin tamamında egemenlik iddiasındaydı. Kars hükümet merkezi, Batum, Ahıska, Ahılkelek, Artvin, Ardahan, Acara, Posof, Çıldır, Göle, Oltu, Karakurt, Sarıkamış, Karapınar, Kağızman, Kulp, Iğdır, Serdarabat, Aralık, Nuraşen, Nahçıvan, Culfa ve Ordubad gibi yerleri kapsıyordu.

Bölgede bulunan İngilizler, yerel hükûmetin çalışmalarına bir süre göz yumdular. Ancak İstanbul'da İngiliz yüksek komiseri olarak görev yapan Amiral Somerset Arthur Gough-Calthorpe’nin girişimleriyle, 19 Nisan 1919’da Kars’ı işgal ederek hükûmetin varlığına son verdiler. Hükûmetin 12 üyesini tutuklayarak önce Batum’a, sonra da Malta’ya sürdüler.

Kuzey Kıbrıs Türk Federe Devletini de unutmayalım. Demek istediğim yakın tarihimizde bu ve benzeri örnekler mevcut. Ancak Fason, sahte örnekler de var. Mesela Göyçe - Zengezur Türk Cumhuriyeti gibi. Şimdi onların ipliğini pazara çıkaralım.

Fason Göyçe-Zengezur Türk Cumhuriyeti!..

Fason Göyçe-Zengezur Türk Cumhuriyeti, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Mehmet Ali Arslan’ın belirttiğine göre, 40 yıllık bir hazırlıktan sonra 10 Mart 2021’de kurulmuş. Kırk yıl boyunca bu hazırlığın kimler tarafından nasıl yürütüldüğü ise meçhul.  Mesela Batman'da yaşayan birisinin Zengezur ile ne ilişkisi olur? Sözde ülkenin Türkiye'yle sınırı yaklaşık 15 Kilometre, Gürcistan ile 42 kilometre civarında.

Batıda Nahçıvan Özerk Bölgesi ve Türkiye, doğuda Azerbaycan, kuzeyde Gürcistan, güneyde İran, kuzeybatıda ise Ermenistan ile komşu. Ermenistan ve Nahçıvan arasındaki bölgeyi kapsayarak Azerbaycan'ın iç bölgelerine doğru ilerleyen sınırı  olduğundan söz ediliyor, çünkü tüm bunlar kağıt üzerinde ve reel politik bir durum yok.  Anlayacağınız iddia sahiplerinin uyurken üstleri açık kalmış.

Göyçe-Zengezur Türk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Rizvan Talibov'un imzaladığı resmi atamalar da Türk medyasında yer aldı. Cumhurbaşkanı Rizvan Talibov'un Uluslararası ilişkiler ve iktisat yardımcısı görevine Nusret Yahyabeyler getirildi. Türkiye Cumhuriyeti içerisinde vazifeli Cumhurbaşkanı yardımcısı ve Cumhurbaşkanlığı yönetim başkanlığına Bülent Özgül, Cumhurbaşkanı vitse prezident'i görevine Erdal Antakyalı, Cumhurbaşkanı yardımcısı görevine İsmet Kavruk, Cumhurbaşkanı yardımcısı görevine Cengiz Çiçek, Cumhurbaşkanı yardımcısı görevine Ahmet Erdoğan, Cumhurbaşkanı yardımcısı görevine Ragıp Taygan, Cumhurbaşkanı yardımcısı görevine Sadullah Hasoğlu, Cumhurbaşkanı yardımcısı görevine Necmettin Çelik, Cumhurbaşkanı yardımcısı görevine ve Dışişleri Bakanlığı görevine Mehmet Ali Arslan, Sağlık Bakanlığı görevine Rövşan Celilov'un atamaları yapılmış. Adamlar bol kepçe makam dağıtmış.

Bu devlet neden ortaya çıkmış? Zengezur'un Ermenistan'a verilmesiyle Azerbaycan Nahçıvan'la kara bağlantısını kaybetti. Ermenistan demir yollarının mülkiyetinin Rusya'ya ait Azerbaycan ordusunun işgal altındaki topraklarını 44 günlük savaşla kurtarmasından sonra Rusya, Azerbaycan ve Ermenistan arasında imzalanan üçlü bildirinin uygulamaya konulmasıyla bölge, yeni ulaşım hatları sayesinde artık savaş ortamından çıktı.

Adamlar herşeyi düşünmüş. Azerbaycan bayrağının renklerini taşıyan Göyçe - Zengezur bayrağının üst bölümündeki turkuaz, Türklüğü, kırmızı, uygarlığı temsil ederken, bayrağın altında bulunan yeşil renk ise İslamiyeti ifade ediyormuş.

Bayrağın solunda ek bir simge var. Elinde kılıcı olan bir aslan ve hemen sırtından doğan bir güneş. Bayrakta yer alan aslan ve doğan güneş simgelerinin neyi veya neleri sembolize ettiğine dair bir açıklama şimdilik yok. Ama ben söyleyeyim bu aslan Birleşik Krallık/ İngiltere’nin kraliyet armasında yer alıyor.  Güneş  sizce neyi sembolize ediyor? 1914’te başlayıp dört yıl süren Birinci Dünya Savaşı’nın sonunda ise Britanya İmparatorluğu, 35 milyon kilometrekare ile en geniş sınırlarına ulaştı. Dünyanın dörtte biri, yani 458 milyon insan İngiltere’nin egemenliği altındaydı. Sınırları o kadar genişti ki, doğuda Hindistan’dan batıda Amerika’ya kadar sahip olduğu sömürge devletlerinin birinde güneş batmadan, diğerinde doğuyordu. İşte tam olarak bu nedenle de İngiltere’ye “üzerinde güneş batmayan imparatorluk” deniliyordu. Bu güneş o güneş işte.

Rizvan Talibov kimdir?

Rıza Vasıf oğlu, Rızvan Talibov, Batı Azerbaycan'ın Karakoyunlu vadisine bağlı Çambarek ilçesine bağlı Yanigpeya köyünden. Azerbaycanlı bilim insanı ve devlet görevlisi. Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet göç servisi vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü Başkanı, üçüncü derece devlet göç servisi Danışmanı, Siyaset Bilimi alanında doktora. Batum Devlet Üniversitesi'nden fahri doktor. Siyasi ve sosyolojik Bilimler üzerine çalışmaların yazarı, Bakü Devlet Üniversitesinde "Uluslararası İlişkiler ve ekonomi" bölümünde Doçent. "Uluslararası İlişkiler sisteminde Asya ülkeleri" ders kitabının yazarlarından biri.

İngiliz ekolünden kraliyetin adamı… 
Rızvan Talibov 2010 yılında Dışişleri Bakanlığı'ndan kendi isteğiyle istifa etmiş ve Bakü Devlet Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü'nde öğretim görevlisi olarak çalışmaya başladıktan sonra 2013 yılında İngiltere Oxford Üniversitesi'nde said Business School'dan mezun olmuş. 2014 yılında İngiltere'deki Anglia Ruskin Üniversitesi'nde yüksek lisans derecesi aldıktan sonra 2015 yılında doçent unvanını almış, 2015'ten  sonra  uzun süre devlet göç hizmetinde çalışmış. Ama şimdiki yönetim nezdinde muteber sayılmaz. Rıza Talibov, Hazarın Sultanı Mihriban Aliyeva’yı günahı kadar sevmeyen, Bakü’deki iktidar savaşlarına Londra adına katılan, İlham Aliyev'in ablası Sevil Aliyeva’nın,  Bakü'deki  temsilcisi sayılan Ali İnsanov'un ekibinden.

2005 yılında Ali İnsanov'un tutuklanmasıyla ilgili olarak, "Batı Azerbaycan'a Dönüş" Birliği adlı sözde bir örgütün kurulduğunu duyurdu ve ilk görevi Ali'yi Koruma Komitesi'ni "yaratmak" ve başkanlık etmekti. Sözcülüğünü üstlendiği Ali İnsanov,  Azərbaycan Respublikası Prezidenti  İlham Aliyev’e darbe girişiminde bulunmakla suçlanmıştı.

Sevil Aliyeva, daha önce İlham Aliyev’e darbe girişimi ile itham edilen, 1946 Ermenistan doğumlu eski sağlık bakanı ve Azərbaycan Respublikası Prezidenti Haydar Aliyev'in özel doktoru Ali Binnatoğlu Insanov'un hapse atılması sırasında kardeşini eleştirmekten kaçınmamıştı. Nitekim iki kardeşin arasındaki gerginlik Bakü’deki bir açılışta doruğa çıkmıştı. 22 Mart 1946'da Ermeni SSR’sinin Noyemberyan  ilçesinin Lambali kasabasında doğan Ali Binnatoğlu Insanov'un anne tarafı Sovyet Almanı. Insanov'un eşi de Alman ve oğlu Vidadi kızı ise Stelen Aylu ismini taşıyor.

Insanov'un annesi, eşi ve  patentini aldığı, sattığı Alman ilaç şirketleri üzerinden Almanya ile güçlü bağlantıları var. Ali Insanov, Azerbaycan Cumhuriyeti'nde 20 Ekim 2005 parlamento seçimlerinin arifesinde sahte güç ele geçirme ve isyanlara hazırlık suçlamasıyla tutuklandı. Daha sonra resmi ve ekonomik suçlarla suçlandı ve 11 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, 2013 yılında Ali Insanov'a yönelik suçlamaların yanlış olduğu, soruşturmanın önyargılı olduğuna ve davaların haksız olduğuna ve Avrupa Sözleşmesinin 3. maddesi uyarınca ağır işkenceye maruz kaldığına karar verdi. 

Azerbaycan hükümeti, 10.000 avro para cezasına çarptırıldı ve Ali Insanov'un serbest bırakılması önerildi. Ancak, Azerbaycan makamları, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin kararına uymadı. ABD Kongresi, Avrupa Birliği ve Avrupa Konseyi'nin talebi üzerine 16 Mart 2019'da serbest bırakıldı.14 yıl hapis yatmış Ali Insanov, uluslararası kuruluşlar tarafından “siyasi tutuklu” olarak tanındı. Avrupalıların kahramanı oldu. Ali Insanov, 2019 yılında kurduğu muhalefetteki Hakk Adalet Partisi'nin başkanlığını yapıyor.

Londra'da mukim Sevil Aliyeva'nın Azerbaycan’daki siyasi çalışmalarının ayağını Ali Binnatoğlu Insanov oluşturuyor. Mesela eski parlamento başkanı Rasul Guliyev, eski devlet katibi Lale Şevket, Haydar Aliyev’in danışmanlarından Eldar Namazov bu muhalefet cephesinin esas aktörleri. 

Holiganlıkla suçlanan (Ceza Kanunun 221.2. maddesi) Rıza Vasıf oğlu, Rıza Talibov, mahkeme kararıyla 4 yıl hapis cezasına çarptırıldı ve bu süreyi cezaevinde geçirdi. 9 Mayıs 2020'de, bir grup insanın sözde "İrevan-Türkiye Cumhuriyeti"nin kurulduğunu açıklamasından yaklaşık bir yıl sonra, 10 Mart 2021'de R. Talylibov, 'Batı Azerbaycan'a Dönüş Birliği'nin bir toplantısını yaptı. “Goycha-Zangezur Cumhuriyeti" nin kurulduğunu ve kendisinin de "cumhurbaşkanı" olduğunu açıkladı.

İpliği pazara çıkan R Talibov ve sözde cumhuriyetine tepkiler...
R. Talibov'un Londra icazetli, Tahran onaylı Cumhuriyet kurma macerasına ilişkin olarak  ilk tepki “Batı Azerbaycan'a Dönüş Birliği”ndeki çalışma arkadaşlarından geldi. Õrgüt üyeleri, protesto bildirisi yayınlayarak şu açıklamayı yaptı:

"Rizvan Talibov'un Ali Meclis adına bir karar yazıp bunu "devlet" ilan etmesi siyasi bir dolandırıcılık olarak kabul edilmelidir. ve QAGB başkanlığı görevinden uzaklaştırılmalıdır. Aynı zamanda, o ve oğlu, Batı Azerbaycan'a Dönüş Birliği'nin kuruluşundan çıkarılmalıdır."

Konunun maceralı olması Batı Azerbaycan Topluluğunun da açıklama yapmasına neden olmuştur. Açıklamada, "Son dönemde 'Göyça-Zangazur Cumhuriyeti' adı verilen kurum adına çeşitli sorumsuz paylaşımlar yapıldı. Batı Azerbaycan Topluluğunun bu konuda çok sayıda başvuru aldığını göz önünde bulundurarak, Batı Azerbaycan Topluluğunun "Goycha-Zangezur Cumhuriyeti" adlı bir kurumu tanımadığını, onunla hiçbir bağlantısının olmadığını ve bu tür eylemleri kendi kendine kabul ettiğini bildiririz. tarihi topraklarımıza güvenmek kabul edilemez ve zararlıdır. Batı Azerbaycan ile ilgili herhangi bir bilginin doğruluğunu sağlamak için tüm medya temsilcilerinden Batı Azerbaycan Topluluğu ile iletişime geçmelerini rica ediyoruz. R. Talibov'un bu tür maceraperest eylemleri bir an önce engellenmeli ve Türkiye'deki bu kişilerle ilişkileri ve bu ilişkilerin aracıları ivedilikle araştırılmalıdır.

Batı Azerbaycan Özgürlük Örgütü Yönetim Kurulu Başkanı Ali Valiyev, "Yeni Müsavat" gazetesine Azerbaycan ile Ermenistan arasında Zengezur Koridoru, Karabağ'ın kaderi konusunda çok ciddi süreçlerin yaşandığı bir dönemde, bu fikrin ortaya çıktığını söyledi. Batı Azerbaycanlıların evlerine döndürülmesi ve statü verilmesi soruları gündeme getiriyor. Rizvan Talibov'un yarattığı serüven, Azerbaycan'ın doğru çalışmasını engelleyebiliyor, gelecekte de beklenen ciddi bir süreç: "Bu nedenle, Rızvan Talibov'un bilerek veya bilmeyerek kişisel çıkarları için, bilerek veya bilmeyerek PKK'nın, İran'da bazı çevrelerin ve uzantılarının ağına düşen "Goycha-Zangezur Cumhuriyeti" ilan ederek Azerbaycan devletinin stratejik planlarına saldırıyor. Bu nedenle devletimizin ilgili kolluk kuvvetleri bu şahıs hakkında çok ciddi hukuki tedbirler almalıdır."

İlginç şeyler oluyor!. İran ve Irak Kürtleri ile işbirliği…
Bu yılın 24 Temmuz'unda Rızvan Talibov, Türkiye'nin Batman kentinden Mehmet Ali Arslan adlı bir kişiyi "başkan yardımcısı" olarak atamış ve onu Kürdistan İslami Cemaati’nin (Komal) / Kürdistan İslami Partisi lideri Mamusta Ali Bapir ile müzakereler için Irak'a göndermiş.

"Kürdistan İslami Adalet Partisi" başkanı ile yapılan müzakerelerin Zengezur'un bağımsızlık davasına ne gibi katkısı olabilir. Anlaşılan bu sürece yapay şekilde önem vererek ve istenmeyen unsurları ortaya koyarak fikrin coğrafyasını daha da genişletmeyi amaçlıyor.

Ankara'da "Göyçe-Zangezur Cumhuriyeti"nin ilk bürosunun açılması, Mehmet Ali Arslan'ın açılışta Zengezur Osmanlı topraklarını ilan etmesi de zarar verici ve istenmeyen iddialardır. Türkiye'de R. Talibov'un "cumhurbaşkanlığı yardımcısı" olan Mehmet Ali Arslan adıyla ilk kez ortaya çıkan kişi ile şimdiki "cumhurbaşkanlığı yardımcısı" İsmet Kavruk farklı kişiler değil, aynı kişi veya farklı isimler altında kişilerdir.

"Zangezur Koridoru" meselesinin gündeme geldiği, Azerbaycan ile Ermenistan arasındaki çatışmanın alevlendiği bir dönemde, "Goycha-Zangezur Cumhuriyeti"nin kurulmasının kamuoyuna sunulması, bu koridorun gerçekleşmesini istemeyen güçlerin - İran ve Ermenistan'ın - çıkarlarına hizmet ediyor.

Batı Azerbaycan Göyçe-Zengezur Türk Cumhuriyeti'nin Türkiye'deki ilk irtibat ofisi Ankara'da açıldı. Hatta açılmakla kalmadı, Türk basınına Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin bu Londra - Tahran - Erivan patentli fason olduğu kadar çakma olan politik imitasyon ürünü Batı Azarbeycan Göyçe - Zengezur Türk Cumhuriyeti'nin Türkiye tarafından tanındığı gibi manipülatif haberler servis edildi. Türkiye'deki irtibat ofisi açılışına Göyçe-Zengezur Türk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Rızvan Talibov, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Mehmet Ali Arslan ve fason/mason Göyçe-Zengezur Türk Cumhuriyeti'nin Bakanlar Kurulu katıldı.

Sonuç:

Siyasi uzmanlar ve diplomatlar, Zengezur Koridoru meselesinin gündeme geldiği bir zamanda, "Goycha-Zangezur Cumhuriyeti"nin kurulmasının, bu koridorun gerçekleştirilmesini istemeyen güçlerin -İran ve Ermenistan'ın- çıkarlarına hizmet ettiğini açıkça beyan etmektedirler. Azerbaycan medyasının araştırmasına göre, bu maceranın arkasında İran istihbaratının kendisi olabilir.  Ben konuyu bir adım öteye taşıyarak, işin içinde uzun bacaklı sarı çiyanların parmağı olduğunu söylüyorum. Türkiye'deki işbirlikçileri acaba hangi kurumda?