Evde doğum nasıl yapılır, yasal mı, ebeler evde doğum yaptırabilir mi? Tüm bu soruları Serbest Ebeler Derneği Başkanı Neslihan Şebik, yaşadığı dava sürecini ve sistemdeki boşlukları anlatarak yanıtlıyor...
Modern yöntemler ve imkanları da kullanarak kadim usüllerle ebelik yapmak isteyen eğitimli ebelerin önü kapatılıyor mu?
Bir ebenin evde doğum yaptırması suç mu?
Sağlık Kabini sahibi ebeler, ne tür zorluklarla karşılaşıyor?
Açılan davalar, kanunda var olan boşluklar, para cezaları ve daha bir çok sorun!
Serbest Ebeler Derneği Başkanı Neslihan Şebik yaşadıkları zorlukları habervakti.com’a anlattı...
Serbest Ebe Neslihan Şebik: ''Mesleğimi yasalara uygun yaptım, yine de kabinim kapatıldı''
Türkiye’de serbest çalışan ebeler, uzun süredir yasal boşluklar ve idari belirsizliklerle karşı karşıya. İstanbul Kadıköy’de faaliyet gösteren Serbest Ebe Neslihan Şebik’in sağlık kabininin kapatılmasıyla gündeme gelen tartışmalar, serbest ebelik modelinin Türkiye’deki durumunu bir kez daha gözler önüne serdi. Şebik, yaşadıklarını ve bu sürecin arka planını anlattı.
Son yıllarda hastanelere olan güvenin sarsılmasıyla birçok anne adayı "evde doğum nasıl yapılır?" sorusuna yanıt arıyor. Peki, Türkiye'de evde doğum yasal mı ve ebeler evde doğum yaptırabilir mi? Bu kritik soruların ortasında mesleğini yapmaya çalışan Serbest Ebeler Derneği Başkanı Neslihan Şebik, yaşadığı zorlukları, açılan davayı ve yasal boşlukları tüm çıplaklığıyla anlattı.
Serbest Ebelik Nedir ve Neden Önemlidir?
Serbest Ebe Neslihan Şebik: Serbest ebelik; gebelikten doğuma ve lohusalığa kadar kadınlara birebir, sürekli, bilimsel ve bütüncül destek veren bir sağlık hizmetidir.
Dünya Sağlık Örgütü ve uluslararası rehberler tarafından da desteklenen bu modelde, ebe; doğum yapacak olan anne adayına gebeliğin başından itibaren eşlik eder.
Türkiye’de bu sistem yeterince tanımlanmış değil. Yasal bir çerçevesi olmadığı için evde doğum yaptıran ebeler sürekli idari engellerle karşılaşıyor.
Bu sistem eksikliği aynı zamanda kadınların doğru sağlık profesyoneline erişimini de engelliyor, ebe olmadığı halde kendini ebe olarak tanıtan bir grubun halk sağlığını tehlikeye düşüren müdahaleler yapmasına sebep oluyor.
Bir Ebenin Gözünden Hukuki Süreç: "Sağlık Kabinim Mühürlendi"
Marmara Üniversitesi Ebelik Bölümü mezunu olan ve 2008'den beri mesleğini icra eden Şebik, 2021'de Kadıköy'de tamamen yasal ruhsatlarla sağlık kabinini açtığını belirtiyor. Ancak süreç beklediği gibi ilerlemedi.
Serbest Ebe Neslihan Şebik: Açıldığım günden beri olağandışı denetimlerle ve tutarsız soruşturmalarla karşılaştım. Örneğin gebe izlemlerinde kullandığım basit bir el dopleri cihazı bile soruşturma konusu yapıldı. Ancak açılan tüm soruşturmalar takipsizlikle sonuçlandı, hiçbirinde suç unsuru bulunmadı.
"2025 yılı başında ‘evde doğum yaptırmak’ gerekçesiyle hakkımda dava açıldı. Dava süreci devam ederken idari para cezası kesildi ve ardından kabinim süresiz kapatıldı. Sadece 10 gün içinde mühürlendi."
Şebik, Sağlık Bakanlığı avukatının duruşmada kullandığı "ebe ancak sağlık kabini olarak evde doğum yaptırabilir" cümlesinin dahi sistemdeki kafa karışıklığını ve yasal boşluğu gözler önüne serdiğini vurguluyor.
En Çok Merak Edilen Soru: Evde Doğum Yasal mı?
Bu, hem anne adaylarının hem de "Evde doğum yapanlar Kadınlar Kulübü" gibi platformlarda tartışan binlerce kadının aklındaki en temel soru. Neslihan Şebik bu konuya şöyle açıklık getiriyor:
Serbest Ebe Neslihan Şebik: Türkiye’de doğumların büyük kısmı hastanede gerçekleşiyor. Evde doğum, dünyada olduğu gibi Türkiye’de de kadınların tercihi olabiliyor. Serbest ebelerin görevi, anne adaylarının güvenliğini sağlamak ve bu süreci profesyonelce desteklemektir. Ancak Türkiye’de bunun yasal düzenlemesi yapılmadığı için bizler sürekli yaptırımlarla karşı karşıya kalıyoruz. Bu durum, sadece kişisel bir mağduriyet değil, kadın sağlığına ve doğum haklarına yönelik sistemsel bir müdahaledir.
Evde Doğum İçin Gerekli Malzemeler ve Hazırlık
Peki bir evde doğum yapan kadın ne gibi hazırlıklar yapmalı? "Evde doğum için gerekli malzemeler" listesi kişiye ve gebeliğin durumuna göre değişse de, en temel gereklilik profesyonel bir ebe desteğidir. Ebe, doğumun güvenli bir ortamda gerçekleşmesi için gereken tüm tıbbi ve destekleyici malzemelerin planlamasını aileyle birlikte yapar. Yasal süreçlerin belirsizliği, bu hazırlık aşamasında ailelerin doğru bilgiye ve profesyonele ulaşmasını da zorlaştırmaktadır. Bu belirsizlik, "Aile hekimliği evde doğum raporu" gibi resmi evrak süreçlerinde de kendini göstermektedir.
Dernek Çalışmaları ve Kamuoyuna Çağrı
2023'te kurdukları Serbest Ebeler Derneği ile Sağlık Bakanlığı'na çok sayıda proje ve öneri sunduklarını belirten Şebik, henüz resmi bir karşılık alamadıklarını ifade ediyor.
Serbest Ebe Neslihan Şebik: Bu sadece bir sağlık kabininin kapatılması değil; kadınların güvenli ve istediği şekilde doğum yapma hakkına yönelik bir müdahaledir. Biz serbest ebeler, kadınların bu haklarını korumak için çalışıyoruz. Yasal düzenlemelerin yapılması için çağrımızı yineliyoruz. Bu mücadele sadece benim değil, tüm kadınların ve ailelerin mücadelesidir.
